زنان در شهر از چه نگرانند؟ (مطالعه‌ جايگاه و معناي امنيت زنان در كيفيت زندگي شهري در شهر اصفهان)

اين مقاله برآمده از طرحي پژوهشي با عنوان «تعيين اولويت‌هاي راهبردي اصفهان (تارا)» است كه به كارفرمايي مركز پژوهش‌هاي كاربردي و مطالعات راهبردي شوراي اسلامي شهر اصفهان و توسط گروه مطالعات فرهنگي اجتماعي شهر وابسته به جهاد دانشگاهي واحد اصفهان به انجام رسيده است. كيفيت زندگي به عبارت ساده بهبود محيط زندگي بر اثر بهبود ويژگي‌هاي اجتماعي، اقتصادي، سياسي، كالبدي و جغرافيايي است كه بر روند توسعه‌ فردي و اجتماعي اثر مي‌گذارد. در محيط‌هاي شهري بهبود امنيت كه يكي از ابعاد مهم كيفيت زندگي است متاثر از برهم‌كنش فضاي كالبدي و فرايندهاي اجتماعي است. در چنين بستري جنسيت نيز اهميت مي‌يابد، به شكلي كه زنان در مواجهه با ناامني از مردان آسيب‌پذيرترند. بر اين اساس، مطالعه‌ پيش ‌رو ضمن ارزيابي جايگاه امنيت زنان نزد شهروندان شهر اصفهان در صدد است نگراني‌هاي موجود در اين حوزه را شناسايي نمايد. در اين پژوهش با بهره‌گيري از نمونه‌گيري خوشه‌اي، 1806 نفر از شهروندان 15 تا 65 ساله شهر اصفهان به عنوان پاسخ‌گو - مشاركت‌كننده، مورد مطالعه قرار گرفتند. همچنين به منظور گردآوري اطلاعات از پرسش‌نامه‌ محقق‌ساخته، متشكل از سوالات بسته و باز استفاده شد و يافته‌هاي آن با استفاده از آمار توصيفي و استنباطي (سوالات بسته) و تحليل تماتيك (سوالات باز) تحليل شد. نتايج حاصل از يافته‌هاي كمي نشان‌دهنده‌ آن است كه در ارزيابي نهايي، مولفه‌ امنيت هم براي مردان و هم براي زنان در بين 17 مولفه‌ كيفيت زندگي، اولويت بالايي را به خود اختصاص داده است؛ اين مولفه، بعد از مولفه‌هاي شغل و درآمد، مسكن و سلامت و بهداشت، اولويت چهارم را براي شهروندان اصفهاني در رسيدن به كيفيت زندگي شهري شكل مي‌دهد. نتايج به دست آمده از تحليل‏‎هاي كيفي نيز حاكي از آن است كه از نظر شهروندان شهر اصفهان تامين امنيت بانوان از جمله عوامل تامين مطلوبيت زندگي در شهر اصفهان است. علاوه بر اين كدهاي برآمده از تحليل‌هاي كيفي مربوط به امنيت زنان در محيط شهري، عمق و تنوع عرصه‌هاي معنايي درگير با اين مفهوم، نسبت به مردان را نشان مي‌دهد. به شكلي كه معناي كيفيت امنيت براي زنان به ابعاد ديگر كيفيت زندگي مانند شغل و درآمد، فراغت و تفريح و فضاهاي سبز تسري يافته است.