بررسي كيفيت رواناب حاصل از اراضي ديم با استفاده از شبيه ساز باران صحرايي (مطالعه موردي: كلاله – استان گلستان)

كيفيت آب مصرفي يكي از شاخص هاي بهداشت و توسعه يافتگي است. شناخت خصوصيات مختلف بارش از قبيل شدت، مدت و توزيع بارندگي و رواناب ناشي از آن در بررسي عمق و حجم سيلاب و تأثير آن بر كيفيت رواناب ورودي به تأسيسات استحصال آب حائز اهميت است. اين پژوهش با هدف بررسي كيفيت رواناب هاي اراضي ديم با استفاده از باران ساز صحرايي در منطقه كلاله ي استان گلستان انجام شده است. آزمايش هاي مورد نظر در اين پژوهش، شامل 3 تيمار شيب با 4 تكرار و با شدت 110 ميليمتر در ساعت و مدت 15 دقيقه‌ به كمك دستگاه باران ساز صحرايي به ابعاد 25×25 سانتي متري انجام شد. براي آماده سازي سطح خاك، ابتدا محل مناسب براي نصب پلات شبيه ساز انتخاب و سطح خاك از روز قبل اشباع شد. به منظور رسيدن خاك به حالت رطوبت ظرفيت مزرعه، آزمايشات حدود يك روز بعد از اشباع شدن انجام شد. پس از شروع آزمايش، نمونه رواناب حاوي رسوب در مدت 15 دقيقه در ظرف هايي جمع-آوري شد و به آزمايشگاه براي حجم سنجي، تعيين گل آلودگي و ميزان ماده آلي ارسال و در نهايت نتايج آزمايش نمونه هاي برداشت شده تجزيه و تحليل شد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه با افزايش شيب از 6 به 12 درصد، حجم و ضريب رواناب به ميزان 2/ 1 برابر زياد و سپس با افزايش شيب از 12 به 25 درصد، حجم و ضريب رواناب به ميزان 9 /0 برابر كاهش يافت. همچنين تغييرات گل آلودگي رواناب نسبت به شيب نشان داد كه با افزايش شيب، گل آلودگي رواناب افزايش يافته است. نتايج مقايسه ميزان ماده آلي در تيمار با شيب متوسط آن نشان مي دهد كه ميزان 7 /1 درصد ماده آلي در رسوب حاصل از هدر رفت خاك وجود دارد كه مي تواند عامل كاهش كيفيت آب در سامانه هاي استحصال آب و آبرساني باشد.