نقش كال شور در شكل گيري منظر فرهنگي و كانون هاي استقراري پيش از تاريخ دشت نيشابور و جاجرم

همواره نقش رودها در شكل گيري تمدن هاي پيش از تاريخ، پررنگ و مهم به شمار مي آمده است. همانگونه كه در آسياي مركزي قرارگيري منابع آبي در طول تاريخ از تاثيرگذارترين ويژگي هاي تشكيل تمدن در حوزه هاي آبرساني به شمار مي آمد، در خراسان چنين زمينه اساسي حكم بسزايي در جايگيري تشكل جوامع در محدوده رودخانه ها داشته است. از مهم ترين آنها در شمال شرق، رود كال شور به حساب مي آيد كه همواره توانسته يكي از تاثيرگذارترين منابع آبي در ايجاد و رشد كانون هاي استقراري در خراسان و شمال آن به شمار آيد. هدف از اين پژوهش شناخت و بررسي شكل گيري استقرار هاي پيش از تاريخ قاراچشمه،سه تپه و چلو در حاشيه رود كال شور مي باشد كه پيوسته در دوره برنز و آهن مورد استفاده ساكنان موقت و دائم بوده است و انجام اين پژوهش با اشاره به تحولات صورت گرفته در مورد رشد جوامع پيچيده و افزايش وسعت محوطه هاي حاشيه رودخانه ها در بازه زماني پيش از تاريخ صورت پذيرفته است كه اين تحولات حاكي از اين است كه عوامل محيطي نقش تعيين كننده اي در شكل گيري استقرارها داشته اند. كاوش ها و بررسي هاي صورت گرفته تا كنون توانسته بر اطلاعات ما در مورد دگرگوني ها در دشت نيشابور و جاجرم بيافزايد، همچنان كه اين مناطق از موقعيت هاي مهم و راهبردي در شناخت استقرار ها در خراسان به شمار مي آيد كه نقش كال شور در تامين آب مصرفي اين مناطق بر اهميت و ارزش بررسي شرايط حاكم در دشت هاي نامبرده مي افزايد.