باز آفريني شهر مشهد صدر اسلام تا قرن سوم هجري قمري بر اساس مستندات و متون تاريخي

براي بررسي تاريخ هر شهري به عنوان اولين منبع مستند مي توان از متون تاريخي و كتاب هايي كه در اين زمينه نوشته شده است نام برد. پژوهش حاضر كه با هدف بررسي سير تاريخي و بازسازي شكل گيري شهر مشهد و شهرسازي آن از صدر اسلام تا پايان قرن سوم هجري قمري بر اساس مستندات و متون تاريخي گردآوري شده در صدد است تا به شناخت بيشتر شهر مشهد و هسته اوليه شهر و گسترش آن با توجه به آشنايي ارزش هاي بافت تاريخي شهر و هويت و اصالت آن پاسخ گويد. ياد كردن نام هر شهر، انديشه ما را به آغاز پيدايش آن شهر گذر مي دهد و در ذهن ما اين پرسش را مي روياند كه نخستين ساكنان اين شهر در پي كدام نياز، اين مكان را برگزيدند؟ مشهد كنوني از تركيب نوغان و سناباد از توابع طوس و گسترش آنها حاصل شده است. در واقع مي توان گفت كه شكل گيري و رشد مشهد تا اكنون بر پايه الگوي تاريخي شكل يابي خود، به صورت مركزي، شعاعي حول مجموعه حرم مطهر ادامه يافته است. در اين پژوهش كوچك سعي بر آن گرديده است تا با بررسي متون تاريخي مورخان و جهانگردان و متون جديد بسياري كه در باب شهر مشهد نوشته شده است از جمله سفرنامه ها، نسخ تاريخي، تحقيقات و پژوهش ها، طرح ها و غيره بهره برده و ضمن دسته بندي اطلاعات به تفكيك قرن اول تا سوم هجري قمري، آنها را در قالب جداول و دياگرام هاي چگونگي شكل گيري شهر و موقعيت مكان هاي تاريخي از ابتداي شكل گيري شهر تا پايان قرن سوم هجري قمري كه تقريباً رشد شهر يكنواخت و متناسب بوده است ارائه كرد.