چيستي واركان تمدن نوين اسلامي

دستيابي به تمدن نوين اسلامي آرمان انقلاب اسلامي است و اولين گام در اين راه، شناخت دقيق ماهيت، تناسبات و اركان تمدن و نحوه جريان دين در ابعاد مختلف آن است. باطن هر تمدن، جريان اراده هاي اجتماعي حول اراده اي محوري و برتر است كه تجسد آن، غالب هاي تمدني را شكل مي دهد و شاخصه تمدن نوين اسلامي نيز حاكميت اراده توحيدي و جريان ولايت و تولي حول اين محور در همه عرصه هاي حيات اجتماعي و تمدني است. اينكه ائمه معصومين (ع) به عنوان مظاهر اراده توحيدي « ساسه العباد و اركان البلاد» اند بدين معناست كه بلد يا مدينه بر مدار امام شكل مي گيرد و باطن مدينه جريان ولايت امام و تولي مومنين به ولايت اوست و تمامي ارزش هاي اجتماعي ظهور و بروز اين جريان ولايت و تولي است. به ديگر سخن، برايند باور و عمل به مناسك مذهبي وانجام فعاليت هاي اجتماعي بر اساس جريان ولايت و تولي حول امام، شكل گيري تمدن است. براين اساس، به دليل تمايز ولايت الهي از ولايت شيطاني، تمدن بر مدار ولايت و تولي نيز دو گونه خواهد بود كه يكي (تمدن الهي) بر مدار جريان ولايت ولاة حق و بلد امين ظهور مي يابد و ديگري (تمدن شيطاني) بر محور جريان ولاة باطل و قريه يا تمدن مادي شكل مي گيرد. دو ركن اساسي تمدن يعني سبك زندگي و زيرساخت سبك زندگي را مي توان به مثابه نمونه اي ذكر كرد كه در آن جريان ولايت و مديريت اجتماعي ساري و جاري است. سبك زندگي «فردي، خانوادگي و اجتماعي» مبتني بر الگوهاي اسلامي و برگرفته از منابع ديني كاملا متمايز از سبك حيات مبتني بر ايدئولوژ ي هاي غربي است. تغيير سبك زندگي كنوني مستلزم ارائه نظامي از الگوهاي متعدد در عرصه هاي مختلف زندگي همچون الگوي پوشش ، الگوي خوراك ، الگوي شهرسازي و.... است. «نظام تمايلات اجتماعي ، بينش ها و دانش ها ، محصولات» سه ركن اساسي هر تمدن مي باشد كه در اين ميان جايگاه تمايلات اجتماعي ـ تمدني بسيار مهم مي باشد چرا كه نقطه عزيمت تمايز هر تمدن از تمدني ديگر ، تغيير در تمايلات، عاطفه‏ها و زيباشناسي اجتماعي است. سپس متناسب با اين تغيير ، عقلانيت تمدني شكل گرفته و شبكه علوم و دانش هاي تمدن ساز توليد شده و بر اساس اين علوم ، محصولات تمدني توليد مي شود . بر اين اساس جهت نيل به تمدن اسلامي مي بايست مبتني بر ارزش هاي ديني و تغيير تمايلات بر اساس اين ارزش ها ، فقه تمدني استنباط ،علوم اسلامي و الگوهاي اسلامي پيشرفت متناسب با شرايط زيست محيط هر نقطه از محيط تمدن اسلامي توليد گردد و در آخر محصولات تمدني اعم از محصولات سياسي، فرهنگي و اقتصادي، توليد شوند. اين مقاله به تبيين تفصيلي چيستي و اركان تمدن نوين اسلامي و نحوه جريان دين در آن با استفاده از روش تحليل محتوا مي پردازد.