دانش بومي عشاير و آبخيزنشينان در زمينه حفاظت از پوشش گياهي

دانش بومي بخشي از فرهنگ يك سرزمين است كه شيوه‌هايي از چگونگي سازگاري يك جامعه نسبت به شرايط زيست بوم را دربرمي¬گيرد. در اين مطالعه دانش بوميان حوزه آبخيز ديلگان در استان كهگيلويه و بويراحمد مورد بررسي قرار گرفت. بدين منظور دامنه اي از روش¬هاي جمع آوري اطلاعات پيرامون دانش بومي در زمينه حفاظت از پوشش گياهي توسط عشاير بكار گرفته شد. مصاحبه¬ها هم به صورت انفرادي و هم به صورت گروهي انجام مي¬شد. از اطلاعات كسب شده فيش برداري شده و استخراج مفاهيم كليدي بر اساس هدف تحقيق صورت پذيرفت. از موارد برجسته در دانش آبخيزنشينان منطقه مورد بررسي، باورهايي بود كه پيرامون حفاظت از گياهان مورد استفاده خود داشتند. بطوريكه به قول سالخوردگان اين شيوه از حفاظت باعث گرديده بود كه در طول ساليان متمادي ايشان را قادر سازد كه از گياهان مورد استفاده خود بهره جويند بدون آنكه رويش اين گياه در سال¬هاي بعد به مخاطره بيفتد. چنانكه از نتايج اين تحقيق برمي¬آيد دانش بومي در پاره¬اي از موارد بر شناخت¬شناسي، فلسفه، الهامات و اصول اخلاقي خاص استوار است كه با اصول علمي تفاوت دارد. اين دانش گاه با باورهاي عرفاني- مذهبي گره خورده است. لذا ضرورت دارد تا دانش بومي نيز از اين جنبه مورد ارزيابي قرار گيرد.بي شك اين دانش دربردارنده چشم اندازي وسيع است كه از طريق آن مي¬توان شناخت منابع و مديريت پايدار را از ديد بوميان درك كرد و اين ادراك را مبنايي تسهيل¬گر در راستاي ايجاد يك رابطه چند جانبه بين بوميان و سياست¬ گذاران تلقي نمود.