صحت‌سنجي معادلات سنجه رسوب در پايه‌هاي زماني سالانه، فصلي و ماهانه در ايستگاه‌هاي هيدرومتري استان مازندران

برآورد صحيح ميزان رسوبات حمل شده توسط جريان رودخانه در طراحي تمامي پروژه هاي آبي ضروري مي باشد. با اين وجود هنوز در بسياري از رودخانه‌هاي كشور ايستگاه هيدرومتري تاسيس نشده و در ايستگاه‌هاي موجود نيز آماربرداري رسوب به صورت نامنظم و فقط در تعداد كمي از روزهاي سال انجام مي شود. به همين دليل نياز به برآورد بار معلق در رودخانه هاي كشورهايي نظير ايران كه با كمبود آمار رسوب مواجه هستند بسيار ضروري است. منحني هاي سنجه رسوب يكي از معمول‌ترين روش هاي برآورد بار رسوبي معلق رودخانه‌ها هستند. از طرف ديگر تفكيك داده‌هاي متناظر دبي جريان و رسوب بر مباني مختلف زماني و تهيه معادله سنجه براي هر مقطع زماني به صورت جداگانه در بسياري از رودخانه‌ها مي‌تواند منجر به افزايش دقت برآورد رسوب براي هر مقطع شود. در پژوهش حاضر معادلات سنجه رسوب در پايه‌هاي زماني سالانه، فصلي و ماهانه 24 ايستگاه‌هاي هيدرومتري استان مازندران داراي حداقل 15 سال طول دوره آماري تهيه شد. در ادامه با توجه به ويژگي‌هاي هيدرواقليمي، تفكيك داده‌ها در فصول با تأخير و تقدم يك ماهه نيز مورد بررسي قرار گرفت. در نهايت به منظور صحت‌سنجي معادلات تهيه شده شاخص‌هاي نكويي برازش از قبيل ضريب تبيين (R2)، ضريب كارايي (E) و مجموع ميانگين مربعات خطا (RMSE) مورد استفاده قرار گرفت. نتايج نشان داد كه در بيشتر ايستگاه‌هاي مورد بررسي، سنجه رسوب سالانه نسبت به فصلي و ماهانه به‌طور معني‌داري از شاخص ضريب تبيين بالاتر برخورداري است كه نشان مي‌دهد تفكيك داده‌ها از سالانه به فصلي و ماهانه باعث كاهش دقت سنجه از نظر شاخص ضريب تبيين شده است. با اين‌حال در نظر گرفتن فصول هيدرواقليمي اثر قابل ملاحظه‌اي بر افزايش دقت و صحت منحني سنجه رسوب نسبت به فصول تقويمي داشت و در بيشتر ايستگاه‌ها تفكيك به صورت فصول متأخر بهتر از فصول متقدم بود. هم‌چنين تفكيك داده منجر به تغيير معني‌دار در شاخص‌هاي ضريب تبيين و مجموع ميانگين مربعات خطا نشد