آزار زباني در محيط كار

Verbal Abuse in the Persian-speaking Workplaces

يكي از بافت‌هاي مورد توجه زبان‌شناسان اجتماعي براي بررسي‌هاي زباني محيط كار است. هدف اصلي مقالۀ حاضر بررسي آزار زباني در چارچوب نظريۀ بي‌ادبي كالپپر (1996) در يك جامعۀ فارسي زبان است. براي نزديك‌شدن به اين هدف با استفاده از دو روش پيمايشي و مشاهدۀ مستقيم، آزار زباني در محيط كار با توجه به عوامل اجتماعيِ جايگاه شغلي، جنسيت، سن و تحصيلات مورد بررسي توصيفي قرار گرفته است. جامعۀ آماري مورد بررسي در اين تحقيق، 101 نفر از مردان و زنان شاغل در محيط‌هاي كاري مختلف هستند كه در دو گروه جنسيتي (زن و مرد)، دو گروه سني (35 ساله و كمتر و 36 ساله و بيشتر)، سه گروه تحصيلي (با تحصيلات ديپلم و كمتر، داراي تحصيلات كارشناسي و داراي تحصيلات كارشناسي ارشد به بالا) و سه گروه شغلي (خدماتي، كارمندي و مديريتي) بررسي شده‌اند. ‌براساس نتايج به‌دست‌آمده، اغلب ‌مشاركت‌كنندگان بر وجود آزار زباني در محيط كار صحّه ‌مي‌گذارند ولي كمتر كسي رفتار زباني خود را آزاردهنده قلمداد ‌مي‌كند؛ با بالارفتن جايگاه شغلي ميزان آزار زباني در رفتار افزايش ‌مي‌يابد؛ زنان بيشترين آزردگان زباني و مردان بيشترين آزاردهندگان زباني در محيط كار قلمداد ‌مي‌شوند؛ به نظر ‌مي‌رسد با بالارفتن سن ميزان آزار زباني در محيط كار افزايش ‌مي‌يابد و با بالارفتن ميزان تحصيلات، تاحدي از ميزان رفتار زباني آزاردهنده در محيط كار كاسته ‌مي‌شود.

The present study aims at investigating verbal abuse and violence in the Persian-speaking workplaces in Tehran. The theoretical framework of the study, was generally based on Culpeper (1996) and the methods used for data collection were both qualitative and quantitative. A survey was conducted on the basis of a written self-constructed questionnaire, distributed to 101 male and female respondents. The participant observation approach was also used in workplaces that the investigator, as a member, had the chance to observe and collect examples of verbal violence in more natural contexts. The findings of the study shows that the higher the status of a speaker, the more verbal violence can be seen in his/her speech. The data also indicates that women are relatively more subject to verbal abuse and abusive forms are more commonly used by men. Age and education, as two other important social factors, seem to have relationship with verbal abuse, and by increase of age and education, an increase in verbal abuse can be observable. The analysis of the present data, generally indicates that in a male-dominated and traditional society like the Persian-speaking community, men usually have higher positions and more power in workplaces, and therefore, are more verbally abusive.