همگرايي راهبرد «زيست روان اجتماعي» در فلسفه‌ي پزشكي با راهبرد عدالت ترميمي در فلسفۀ عدالت كيفري

كاربرد نظريه هاي فلسفۀ علم در فلسفۀ پزشكي در عصر مدرنيسم (مانند نظريۀ فيزيكاليسم توماس كوهن)، رويكردي صرفاً بيولوژيك از پزشكي به دست مي دهد و آن را در قالب يك هستي شناسي مبتني بر دو دانش فيزيك و شيمي تبيين مي كند. اين پارادايم كلاسيك، فلسفۀ پزشكي را نسبت به اهداف عالي خود، كم تفاوت مي كند. عموم فيلسوفان پزشكي در دهۀ گذشته سرگرم بررسي هستي شناختي ظاهري پزشكي بوده اند، در صورتي كه ريشۀ برخي چالش هاي طب را بايد در لايه-هاي عميق تر همچون روش شناسي علوم پايه‌ي پزشكي جستجو كرد. ناكارآمدي رويكرد زيستيِ صِرف (بايو)، تلاش ها براي اصلاح پارادايم طب را سبب شد. مدل تلفيقي زيست روان اجتماعي (بايوسايكوسوشيال) كه براي كمك به انساني تر كردن طب طرّاحي شده است، ثمرۀ اين تلاش است. «طب كل نگرِ انسان گرا» هنگامي متصوّر است كه به همراه طبابت، پژوهش هاي بنيادي نيز متحوّل گردند. توجه به روش هاي درماني كل نگر، شيوۀ زندگي، ابعاد معنوي و در نگاه كلان، هر آنچه بتواند جزيي از سه ضلع مثلث «زيست، روان و اجتماع» محسوب شود، پارادايم معاصر فلسفۀ پزشكي را تشكيل مي-دهد. سيستم هاي پسامدرنِ سلامت، در پي آن اند كه همۀ نيازهاي بشر را در يك الگوي يكپارچه پوشش دهند. امروزه پزشكي جامع از محورهاي تغيير پارادايم بهداشت در بسياري از كشورهاي توسعه يافته است. اين مقاله، راهبرد عدالت ترميمي - كه از دستاوردهاي موفق عدالت كيفري نوين است و مبناي سياست جنايي بسياري از كشورها در پيشگيري و مجازات جرايم خفيف قرار گرفته - را تنها پارادايم كل نگر در ميان جميع تبيين هاي ارائه شده در موضوع عدالت كيفري مي داند. قرائت ترميمي از عدالت، از رهگذر باز تعريف مفاهيم بنيادي عدالت جزايي، با نگاهي تيمي و ميان رشته اي، و با رفع نواقص تئوري هاي جرم شناختيِ پيش از خود، دادرسي عادلانه و منصفانه را از رهگذر مكانيسم هاي غير سركوب گر و بلكه حمايتي و جبراني نسبت به بزه ديده، مكانيسم هاي بازسازگاركنندۀ نسبت به بزهكار، و تاكتيك هاي افزايندۀ سطح مشاركت جامعۀ محلّي به جهان ارائه مي دهد.