بررسي و تحليل عناصر داستاني كتاب« از اروند تا ارمند»

بي شك هر حادثه و رويدادي كه يك اجتماع را تحت تأثير قرار مي دهد بر ادبيات آن ملّت نيز اثرگذار خواهدبود. با شروع جنگ تحميلي در پايان تابستان 1359در ايران، ادبيات جنگ هم پديد آمد. در اين ميان نويسندگان اهل قلم، به انعكاس برخي وقايع جنگي پرداختند و بدين طريق، شالوده و اساس ادبيات داستاني مربوط به دفاع مقدس شكل گرفت. در تمامي اين آثار غالباً نويسنده تلاش مي كند، سيماي جنگ و مناطق جنگي، از جان گذشتگي رزمندگان و وضعيت روحي مقاوم آنان و نيز فداكاري و ايثار و نقش اصلي زنان را در آينۀ هشت سال دفاع مقدس مصور كند كه در بسياري از اين آثار، عناصر داستان ها، انسجام و نمود خود را مانند ساير آثار كه در حوزه اي غير از اين حوزه نوشته شده اند، نشان مي دهند. كتاب« اروند تا ارمند» از جمله آثار در حوزۀ دفاع مقدّس است كه اگرچه در قالب زندگي نامه به رشتۀ تحرير درآمده است امّا در جاي جاي اين اثر، مهم ترين عناصر داستاني آن چنان جاي خوش كرده اند كه از ديدۀ هيچ خوانندۀ تيزبيني فرونماند. اين ها از نويسنده اي چيره دست خبر مي دهد كه با نهايت دقّت و آشنايي با مهم ترين اصول داستان نويسي توانسته است اثري اين چنين منسجم و در عين حال كاملاً مطابق با واقعيت را به رشتۀ تحرير درآورد. اين كتاب، زندگي نامۀ سردار شهيدي است كه در يكي از روستاي شهرستان لردگان در استان چهارمحال و بختياري به دنيا مي آيد و در تير ماه 1365، بر اثر ضايعات و شوك ناشي از حملۀ شديد موج گرفتگي و پرتاب شدن در رودخانۀ خِرسان به درجۀ رفيع شهادت نائل مي گردد. فضاي داستان و خصوصيات حاكم بر اين فضا، نوع زندگي شخصيّت هاي داستان، دست به دست هم مي دهند تا نويسنده بتواند عناصر داستان را در بهترين وجه در اين زندگي نامه نمودار سازد. در اين پژوهش، ضمن معرفي اين سردار شهيد، به تحليل عناصر داستان كتاب و بيان كاركرد معنادار اين عناصر، نقاط قوّت و ضعف اثر و چگونگي بازروايي يك مضمون رئاليستي« زندگي نامه» به شكلي خواندني در قالب داستان مي پردازد