گزارش دو فصل لايه نگاري تپه فلك الافلاك خرم آباد، لرستان

كاوش لايه نگاري تپه فلك الافلاك خرم آباد در انباشت هاي فرهنگي محوطه اي كه قلعه كنوني بر فراز آن شكل گرفته است در دو فصل در سال هاي 1386 و 1387 به انجام رسيد. گمانه در گوشه جنوب غربي حياط دوم قلعه و در ابعاد 3*3 متر آغاز گرديد كه در عمق پاياني 30/ 13 متري به دليل ايجاد پلكان به 1*2 متر رسيد. با بررسي و مطالعه ديواره-هاي گمانه و شناسايي لايه هاي استقراري آن و مقايسه با داده هاي سفالي و معماري يافت شده از لوكوس هاي فرهنگي، در پايان 5 دوره فرهنگي شناسايي و تشخيص داده شد. اين دوره هاي فرهنگي از قديم به جديد مربوط به دوره هاي آهنII پاياني، سلوكي (فراهخامنشي)، اشكاني، ساساني و قرون متأخر اسلامي است. از دوره ي آهنII پاياني كه با سفال گونه لرستان شناخته مي شود علاوه بر شواهد سفالي اين دوره نشانه هايي از وجود ديوار يك دژ سترگ خشتي مربوط به اين دوره شناسايي شد كه داراي 3 لايه ي استقراري مربوط به اين دوره به ضخامت 8 متر بود. دوره بعدي كه از آن تنها سفال و قطعات پراكنده از اندود گچ يافت شد، مربوط به دوره سلوكي است كه با سفال هاي كرم منقوش و تزيينات دالبري خاص اين دوره شناخته مي شود. 40/ 1 متر ضخامت دو دوره استقراري آن بود. دوره ديگر كه ضخيم ترين لايه هاي استقراري محوطه پس از دوره آهنII با 5/ 2 متر انباشت فرهنگي بود، مربوط به دوره اشكاني با 4 لايه ي استقراري است كه از همه ي اين لايه ها سفال گونه ي كلينكي شاخص اين دوره يافت شد. دوره ساساني و اوايل اسلام با دو لايه استقراري و نزديك به 1متر ضخامت، دوره ي ديگر شناسايي شده از گمانه لايه نگاري تپه فلك الافلاك بود كه علاوه بر گونه هاي سفالي شاخص اين دوره شواهدي از يك معماري خشتي و يك بناي سنگ و گچ يافت شد. دوره پاياني لايه هاي استقراري محوطه بيشتر شواهد معماري مربوط به يك آبرو آجري بود كه آب حوض هاي دوگانه حياط دوم را به بيرون از محوطه قلعه منتقل مي نمود. اين دوره در ارتباط با بناي قلعه فلك الافلاك در قرون پاياني اسلامي است.