مجموعه باستان شناسي بلخي-مروي در شمال شرق ايران، فرهنگي بومي يا نفوذ فرهنگي

استقرارهاي مجموعه باستان شناسي بلخي-مروي(BMAC) در اواخر هزاره سوم و نيمه اول هزاره دوم ق.م در گستره جغرافيايي جنوب تركمنستان، شمال شرق ايران، شمال افغانستان، جنوب ازبكستان و تاجيكستان شكل و توسعه يافتند. يكي از مهم ترين مسائل باستان شناسان درباره اين مجموعه باستان شناسي، مكان شكل گيري و نحوه گسترش آن است. كاوش هاي باستان شناسي و همچنين اطلاعات حاصل از بررسي هاي باستان شناسي در شمال شرق ايران، نشان از حوزه گسترده پراكنش استقرارهاي مجموعه بلخي-مروي در اين منطقه دارد. پاسخ به اين سوال كه آيا، اين پراكنش محوطه ها در اثر نفوذ فرهنگي است كه در منطقه بلخ و مرو شكل و سپس به سمت خراسان انتشار يافته است؟ يا اينكه، شمال شرق ايران خود يكي از كانون هاي اصلي شكل گيري اين فرهنگ بوده است؟ مهمترين هدفمان از ارايه نحوه گسترش پراكندگي استقرارهاي مجموعه بلخي-مروي در شمال شرق ايران است. در اين پژوهش با توجه به اطلاعات حاصل از كاوش در محوطه هاي چلو جاجرم، تپه عشق بجنورد، شهرك فيروزه نيشابور، محوطه رزه و تپه دامغاني سبزوار به معرفي حوزه پراكنش مجموعه باستان شناسي بلخي-مروي در شمال شرق ايران پرداخته خواهد شد. مدارك و يافته هاي باستان شناسي، از جمله كشف كالاهاي تجملي در كنار اشياي روزمره فرهنگ بلخي-مروي، نشان از بومي بودن اين فرهنگ در شمال شرق ايران دارد.