در آمدي بر گاهنگاري نسبي محوطه هاي ساساني آذربايجان شرقي با تاكيد بر قلعه بختك

از جمله آثار مادي به جا مانده از فرهنگ ها و تمدن هاي گذشته سفال مي باشد، كه به عنوان مدرك عمده باستان شناسي در صورتي كه در يك چارچوب مناسب مورد بررسي، طبقه بندي و تجزيه و تحليل قرار گيرد، صرفنظر از ابعاد كاربرديش مي تواند در بررسي و مطالعه گاهنگاري نسبي مناطق و دوره بندي هاي فرهنگي مورد استفاده قرار گيرد. منطقه آذربايجان شرقي داراي محوطه هاي متعددي از ادوار تاريخي است عليرغم آنكه برخي از اين محوطه ها همچون(قلعه ضحاك) مورد بررسي و كاوش قرار گرفته اند، اما تا كنون مطالعات پهنانگر و همه جانبه اي در راستاي ارائه گاهنگاري نسبي محوطه هاي تاريخي منطقه و ارزيابي ارتباطات و بر هم كنشهاي آنها در ادوار هخامنشي تا ساساني انجام نگرفته است. قلعه بختك در شهر ليلان از توابع شهرستان ملكان در استان آذربايجان شرقي واقع گرديده است، روايت-هاي شفاهي كه در ميان كهن سالان منطقه ليلان جاري است اين قلعه را به بختك يكي از وزراي خسرو انوشيروان پاشاه ساساني منسوب مي دارد. در اين مقاله با تاكيد بر مطالعه و مقايسه شاخصه هاي گوناگون دو داده كليدي يعني سفال و معماري به بررسي گاهنگاري نسبي محوطه قلعه بختك و نسبت گاهنگارانه و روابط آن با ديگر محوطه هاي ساساني منطقه پرداخته است. روش تحقيق در اين پژوهش تحليل تطبيقي و با استفاده از ابزارهاي گردآوري اطلاعات كتابخانه اي و ميداني مي باشد، در نتيجه با بررسي و تحليل داده هاي سفالي قلعه بختك با محوطه هاي همجوار هم چون تخت سليمان و قلعه ضحاك بيانگر آن است كه در دوره هاي ميانه اشكاني، ساساني و پس از اسلام محوطه هاي استقراري و حاكميتي برجسته اي در يك شبكه ارتباطي گسترده در منطقه به ظهور رسيده اند.