بررسي تطبيقي نقش حريم در طراحي خانه هاي اوايل و اواخر قاجار در اصفهان و خانه هاي سنتي مالزي

اصل محرميت برگرفته از ارزش و باورهاي فرهنگي و مذهبي جوامع اسلامي و از اصول حاكم بر معماري مسكوني سنتي مي باشد كه به روش هاي مختلف در معماري سنتي تجلي يافته است. بسياري از ويژگي هاي با ارزش خانه هاي سنتي ايران از مصاديق حفظ حرمت بوده كه با ورود فرهنگ و عناصر معماري كشورهاي غربي و عوامل متعدد ديگر از دوره قاجار به بعد، امروزه در معماري مسكوني معاصر به ندرت بازتابي از آنها ديده مي شود. از سوي ديگر در ساير كشورهاي اسلامي مانند مالزي نيز اصل حرمت به تناسب معماري آن خطه جلوه پيدا كرده است. اين پژوهش بر آن است تا لايه هاي محرميت در خانه هاي سنتي ايران بعنوان ارزشي ديني و هويتي را با استفاده از روش بكار رفته در نمونه مالايي (مشاهده، مصاحبه و مطالعه نقشه ها) كه بعنوان نمونه تطبيقي پيش رو است، بررسي نموده و با نمونه هاي مالايي مقايسه نمايد. با توجه به طبيعت هدف تحقيق، روش مطاله موردي و تطبيقي با رويكرد كيفي بعنوان روش پژوهش انتخاب شده است. نتايج اين مطالعه نشان مي دهد كه محرميت در لايه هاي مختلف در جهت حفظ استقلال افراد و فضاها وتامين آسايش روحي و جسمي اعضا خانواده طراحي مي شده است كه كاملا ً با منابع اسلامي مطابقت دارد و در نمونه مالايي و دو نمونه اوايل و اواخر قاجار در اصفهان شباهت ها و تفاوت هايي با يكديگر دارند. نتيجه حاصل از اين بررسي ها الگوي محرميت برونگرا در مالزي و الگوي محرميت درونگرا در خانه قاجاري رانشان مي دهد.

Privacy is one of principals of traditional residential architecture that observed in different ways. In Iranian traditional home, are too much icons that has designed based on privacy and culture principals, but after Qajar period, those rarely observed. In other Islamic countries, privacy used based on their architecture, like Malaysia principals. This survey tried to compare the layers of privacy in malay home to Qajar home the malay home is comparative case to this aim, used of observing, map studying, interview. Based on survey aim the research methodology is comparative and Qualitative study. Results show that privacy has used to make amenity and dependency for family members and observed many similarity and difference in malay and Qajar home. Eccentric pattern in malay home and introvert pattern in Qajar home discovered.