بازخواني برخي ابعاد مسئوليت پذيري مهندسان

در اين مقاله تلاش خواهد شد تا شرحي مختصر اما جامع از موضوع مسئوليت‌پذيري مهندسي به دست داده شود. براي انجام اين هدف، ابتدا تعريفي از اخلاق حرفه‌اي ارائه داده و آن را از گونه‌هاي ديگر مطالعات اخلاقي يعني اخلاق هنجاري (Normative Ethics)، فرااخلاق (Meta Ethics) و نظريۀ اخلاقي (Moral Theory) متمايز خواهيم نمود. سپس خاطرنشان خواهيم كرد كه اخلاق مهندسي زيرمجموعه‌اي از اخلاق حرفه‌اي محسوب مي‌شود. در گام بعدي دو رويكرد اساسي را كه جايگاه مهمي در مباحت اخلاق و مسئوليت‌پذيري مهندسي دارند به ترتيب زير شرح خواهيم داد: • مسئوليت‌پذيري گذشته‌نگر(Backward-Looking Responsibility) : كه ناظر به گذشته است، در اين بخش با استفاده از مفهوم دست‌هاي بسيار (Many Hands)، تاثير علّي و برخي مفاهيم ديگر به تبيين مسئله مي‌پردازيم. • مسئوليت‌پذيري آينده‌نگر (Forward-Looking Responsibility): كه ناظر به آينده است. در اين بخش با استفاده از مفاهيمي نظير نافرماني سازماني (Organizational Disobedience) به شرح مسئله خواهيم پرداخت. نهايتاً با استفاده از يك مورد مطالعاتي تاريخي، يعني فاجعۀ شاتل فضايي چلنجر، كاركرد عملي مفاهيم ذكر شده در مقاله را نشان خواهيم داد.