مطالعه آزمايشگاهي آب‌شستگي موضعي در پايين‌دست سازه‌هاي كنترل تراز بستر با پلان كنگره‌اي ذوزنقه‌اي

يكي از مباحث مهم در حوزه مسائل مهندسي رودخانه، پيش‌بيني و كنترل فرسايش در نزديكي سازه‌هاي هيدروليكي، كه پتانسيل به ‌خطر افتادن ايمني اين سازه‌ها را دارد، مي‌باشد. سازه‌هاي كنترل تراز بستر به منظور ممانعت از افت بستر رودخانه، حفظ پايداري سواحل و نيز جلوگيري از به خطر افتادن سازه‌هاي احداث شده در آن ساخته مي‌شوند. يكي از موضوعات مهم در طراحي و براي ايمن اين سازه‌ها، پيش‌بيني عمق آب‌شستگي در پايين‌دست آنها و روش‌هاي كاهش آن مي‌باشد. در اين تحقيق تاثير پارامتر‌هاي مختلف هيدروليكي بر مشخصات آب‌شستگي در پايين‌دست سازه‌هاي كنترل تراز بستر با پلان كنگره‌اي ذوزنقه‌اي بصورت آزمايشگاهي مورد بررسي قرار گرفت. مقايسه نتايج نشان داد با كاهش طول سيكل در جهت جريان سرريز‌هاي كنگره‌اي ذوزنقه‌اي، عملكرد آنها در كاهش عمق آب‌شستگي بيشتر شده و به گونه‌اي كه مقدار كاهش عمق آب‌شستگي به‌طور متوسط تا 19 درصد مي‌رسد‌. مقايسه نتايج نشان داد كه با افزايش عمق پاياب از 2 برابر عمق بحراني به 3 برابر آن، مقدار عمق آب‌شستگي در سرريز‌هاي كنگره‌اي ذوزنقه‌اي مورد مطالعه به طور متوسط 5 درصد نسبت به سرريز خطي كاهش مي‌يابد. مقايسه نتايج نشان داد كه افزايش ارتفاع ريزش، باعث افزايش عمق آبشستگي مي‌شود. تحليل نتايج حاكي از آن است كه افزايش ارتفاع ريزش از 20 به 25 سانتي‌متر حداكثر عمق آب‌شستگي در سرريز‌هاي كنگره‌اي ذوزنقه‌اي به طور متوسط 5 درصد نسبت به سرريز خطي كاهش ‌مي‌يابد