بررسي اصل پذيرش معاد از ديدگاه فلاسفه‌ اسلامي

واژه‌ حيات ابدي و زنده شدن مردگان از دير زمان در السنه‌ ملّت‌ها جاري بوده است و پيروان مكاتب و مسلك‌هاي متضاد، هر كدام اظهار نظرهايي داشته‌اند. اصل معاد يكي از اصول عقايد اسلامي است كه اهميّت آن به هيچ وجه كمتر از ساير اصول دين نمي‌باشد. اين اصل نه تنها در اسلام از جمله ضروريات است بلكه در ساير اديان آسماني نيز جايگاه ويژه‌اي دارد. بايد توجه داشت كه برداشت پيروان اديان و طرز تلقي آنان از اين مسئله يكسان نبوده و در نتيجه تفسيرهاي گوناگوني در اين باب به منصه‌ ظهور رسيده است. انسان با تمام ابعاد وجودش به سوي قدرتي كه از آن وجود پيدا كرده بازمي‌گردد تا همگان با ويژگي‌هاي روحي و جسمي براي دادرسي و جزاء و پاداش محشور شوند. اين عقيده، فطري است و با عقل و وحي ثابت مي‌شود و بدين جهت بازگشت روح به بدن ضرورت دارد. لازم به ذكر است گروهي از فلاسفه معتقدند شخصيت واقعي انسان همان عقل فعال است كه ماندگار است. طبق اين نظريه معاد روحاني با عقل ثابت مي‌شود، اما جسماني بودن معاد و لذايذ مادي آن را از طريق مخبر صادق مي‌پذيرند. مطابق اين قول معاد عقلاً روحاني و تعبداً جسماني است.