مطالعه آزمايشگاهي بر روي مقايسه رفتار لرزه اي يك ديوار بنايي توپر با ديوار بنايي داراي طاق

يكي از قديمي ترين طاق ها در معماري ايراني طاق ساساني است. در اين مطالعه آزمايشگاهي، يك ديوار بنايي توپر و نيز يك ديوار بنايي مشابه ولي داراي طاق ساساني، هر دو با آجرهاي خطائي (آجر مربعي شكل 5/19 سانتي متري) و با استفاده از ملات گچ و خاك ساخته شده و رفتار لرزه اي آن ها تحت بارگذاري چرخه اي (مطابق پروتكل) مورد بررسي قرار گرفته است. هر دو نمونه داراي ابعاد 172 سانتي متر طول، 150 سانتي‌متر ارتفاع بوده و قطر طاق ساخته شده 90 سانتي متر مي باشد. براي بارگذاري، در ابتدا، يك بار پيش فشار به ميزان 58 كيلونيوتن بر روي نمونه¬ها اعمال گرديد. سپس با ثابت ماندن اين نيروي پيش¬فشار، بارگذاري جانبي چرخه اي بر لبه بالايي ديوار اعمال شد. نتايج آزمايش نشان داد كه ديوار داراي طاق مي تواند نيروهاي لرزه اي جانبي را به خوبي تحمل نمايد. حداكثر نيروي جانبي تحمل شده توسط ديوار با طاق 26 كيلونيوتن و حداكثر تغييرمكان جانبي ثبت شده در اين ديوار 45 ميلي متر بود، اين در حالي است كه ديوار توپر حداكثر نيروي 56 كيلونيوتن با حداكثر تغييرمكان 14 ميلي متر را تحمل كرد. مكانيزم شكست در ديوار داراي طاق، خردشدگي در پنجه هاي فشاري ديوارهاي پاي طاق و مكانيزم شكست در ديوار توپر علاوه بر خردشدگي در پنجه هاي فشاري ايجاد ترك هاي قطري در ديوار و گسترش و بازشدگي آن ها در اثر افزايش دامنه بارگذاري مي باشد.