بررسي سير تحول نقش هارپي در هنر اسلامي ايران (سلجوقي، ايلخاني، صفويه، قاجار)

هارپي به عنوان مخلوقي تركيبي، قدمتي طولاني در هنر ايران دارد. موجودات تركيبي در هنر سفالگري دوران اسلامي ايران جزء زيباترين و اسرارآميزترين نقوش سفالينه‌هاي اسلامي محسوب مي‌شوند. اين نقش به عنوان موجود تركيبي انسان – پرنده با اساطير كهن گره خورده است. هارپي را در دوران پيش از تاريخ، حامل مردگان به جهان ديگر تصوير مي‌كردند كه در دوران تاريخي با مفاهيم اسطوره‌اي پيوند خورد و در دوره اسلامي با مفاهيم مقدسي مشخص شد. اطلاعات به دست آمده در هنر دوران اسلامي ايران مي‌تواند تا حدود زيادي راهگشاي بسياري از ابهامات موجود در اين زمينه باشد. اين مقاله بر آن است تا به بررسي شناخت مفاهيم و منشأ كاربرد نقوش هارپي و سير تحول آن در هنر ايران بپردازد. نقش هارپي با حفظ فرم اصلي‌اش، در دوره‌هاي مختلف مفاهيم متغير را عرضه مي‌دارد، اما جوهرة وجودي‌اش (انسان و پرنده) همواره با مفهوم معنوي و آسماني در ارتباط است. مهمترين منابع شناخته شده آنها مفاهيم بلند عرفان اسلامي در قالب انسان – پرنده بعلاوه برخي صورت‌هاي فلكي و اساطير ايران باستان مي‌باشند.