مسجد در منظر راه شهري و برون شهري ( مطالعه موردي مسجد كبود تبريز)

مساجد از يك سو محل برگزاري مراسم عبادي بوده اند و از سوي ديگر مكاني كه زندگي اجتماعي ساكنان محلات را ساماندهي مي كرده و مساجد همواره محل برقراري ارتباطات اجتماعي در سطح محلات و شهرها بودند. بسياري از كنش هاي اجتماعي و اقتصادي مردم نظير آموزش و حل وفصل دعاوي، رفع مشكلات اجتماعي و حل مسائل اقتصادي در درون مساجد صورت مي گرفت. حتي مساجد در زمينه امور سياسي همواره به عنوان اهرم هاي كنترل و نظارت بر حاكمان سياسي جامعه عمل مي كرده اند. به اين ترتيب مي توان گفت مسجد در جامعه ايراني در ابعاد مختلف اجتماعي، سياسي و كالبدي تاثيرگذار بوده است. جاي گيري مسجد در گره گاه شهر تأثير متقابل در آرايش سيماي شهر دارد. از يك سو موقعيت آن در مجموعه مسيرهاي آمد و شد، نقطه ي مناسب براي قرارگيري مسجد است و از سوي ديگر، حضور مسجد در محلي كه سبب افزايش قوت بصري گردد در اين مقاله به بررسي مساجد در شهر و با بومي سازي كه مورد استقبال عموم قرار گرفته است. هدف از اين مقاله تبيين جايگاه فضاهاي شهري به ويژه مسجد و عملكرد آن و استفاده از مصالح بومي سازي با تاكيد بر جامعه ايراني است. در اين تحقيق با استفاده از روش تحليل و توصيفي و به صورت كتابخانه اي از منابع موجود پس از تعاريف مسجد، منظر شهري، و بومي سازي در معماري اسلامي مورد بررسي قرار مي دهيم و نمونه موردي مسجد كبود تبريز يك نمونه موفق در بهره گيري از اصول معماري و بومي سازي در اين منطقه است.