بررسي بازتاب باورهاي عاميانه در ديوان سليم تهراني

ادبيات از نظر بار معنوي، مهمترين عامل انتقال فرهنگ است. بسياري از آثار برجسته ي ادبي ما مشحون از اصطلاحات و امثال و باورهايي هستند كه از گذشته ي دور به جا مانده اند كه توجه شاعر به اين عناصر اجتماعي و عاميانه نشان از نگاه واقع گرايانه ي او به زندگي و محيط اطرافش دارد. محمدقلي سليم تهراني (1057ه.ق) از شاعران معروف عصر صفويه و از سرچشمه هاي برجسته ي سبك هندي است كه همزماني حياتش با بزرگاني چون صائب و كليم كاشاني او را در حاشيه قرار داده است. زبان شعري او، زبان رسمي نبوده و بسياري از اصطلاحات و تعبيرات روزمره متداول را در شعر خود به كار برده است. پژوهش حاضر با هدف بررسي امثال و كنايات و باورهاي عاميانه و بيان آن ها به روش توصيفي _ تحليلي و با استفاده از تكنيك تحليل محتوا و شيوه ي سندكاوي بر مبناي سبك شناسي آماري، كل ديوان سليم را مورد مطالعه و تحقيق قرار داده است. نتايج بيانگر اين امر است كه: 1. سليم تهراني در به كارگرفتن ضرب المثل ها و باورهاي عاميانه به منظور القاي خصال نيكوي انساني دست توانايي داشته است.2. او خود را از سايه ي خوشبختي هما بي نياز مي بيند و عنقارا در دوري گزيدن از مردم مي ستايد .3. تهراني در تصوير سازي و باالهام از شاخصه-هاي ادب عاميانه و اعتقادات خرافي، به گونه اي از آن ها استفاده كرده است كه نشان مي-دهد خودش باورمند اين عقايد نيست و هدف وي ازبيانشان، نفي آن ها و برحذر داشتن مخاطبانش از باور آنها مي باشد.