مقايسه روايت مشترك «آغاز قرامطه» در تاريخ جهان گشا و تاريخ طبري

تاريخ طبري و تاريخ جهانگشاي جويني از منابع تاريخي معتبري هستند كه يكي در قرن سوم و ديگري در قرن پراضطراب هفتم به نگارش در آمده است. مورخين و پژوهشگران از گذشته تا امروز براي پژوهش هاي خود به آنان بسيار استناد ورزيده اند و اين دو تأليف را منبع مناسبي جهت فعاليت هاي تاريخي دانسته اند. در هر دو كتاب مطلبي با عنوان « آغاز كار قرامطه» به صورت مشترك ارائه شده است. اين تحقيق مدخل مشترك دو كتاب را مقايسه و بررسي كرده است. هچنين وجوه افتراق و اشتراك و دلايل اين تفاوت ها را با رويكرد فرامتني مورد تحليل قرار داد ه است. در پايان محقّق گرديد كه عوامل فرامتني تأثير بسيار زيادي بر نگارش تاريخ از سوي دو مورخ گذاشته است. تاريخ طبري سيري منظم و منطقي را در نگارش طبري دنبال نموده است به اين صورت كه ابتدا منشأ پيدايش قرامطه و جغرافياي ايشان ، وجه تسميه، بنيان مالي، چگونگي محبوبيت سپس احكام و اعتقادات را بيان كرده است اما تاريخ جهان گشا: ابتدا به دليل مذهب خويش و سپس به خاطر همراهي و حضور در دستگاه مغولان كليتي منفي ارائه نموده و در همان ابتدا به صورتي شتابزده به كشتار و آزار حاجيان، دزدين حجر الاسود . . به وسيله قرامطه اشاره مي كند و سنت تاريخ-نگاري را به بوته فراموشي سپرده است.