شماره ركورد كنفرانس :
4315
عنوان مقاله :
سكوت زنان در قابوسنامه و سياستنامه با نظر به ديدگاه آلتوسر و ماشري
پديدآورندگان :
بهاري سقالكساري سيد ارسلان arsalan_bh@yahoo.com كارشناسي ارشد زبان و ادبيات فارسي , تسليمي علي taslimy1340@yahoo.com دانشيار زبان وادبيات فارسي دانشگاه گيلان
كليدواژه :
قابوسنامه , سياستنامه , سكوت , زنان , ايدئولوژي
عنوان كنفرانس :
چهارمين همايش ملي متن پژوهي ادبي
چكيده فارسي :
در متون كلاسيك از جمله قابوسنامه و سياستنامه شاهد سكوت زنان و به حاشيه رفتن آن ها هستيم اين سكوت به دليل فرهنگ مردسالارانه اي است كه در غالب دوره هاي تاريخي بر جامعه ايراني حاكم بوده است.مقاله پيش رو تلاش دارد تا با استفاده از نظريات آلتوسر و ماشري نشان دهد،چرا شاهد سكوت و ناديده انگاشتن زنان در متون
قابوسنامه و سياستنامه هستيم،از نظر آلتوسر ايدئولوژي مجموعه اي از ارزش هايي است كه طبقه حاكم آن را به وجود مي آورد و طبقه فرودست (اكثريت مردم)بايد آن را در دستور كار خود قرار دهند از منظر آلتوسر ،همه نهادهاي فرهنگي و حكومتي از قبيل (كليسا،حزب،رسانه و...)تحت عنوان ((دستگاه ايدئولوژيك دولت ))به گونه اي نامرئي و نامستقيم ايدئولوژي ما را شكل مي دهند.از نظر پير ماشري نيز ايدئولوژي با ناخودآگاه ما سروكار دارد و بي آنكه به فكري كه مي كنيم آگاه باشيم در متن حضور مي يابد،در مقابل نويسنده و منتقد ادبي بايد همچون يك روانكاو عمل نمايند و به آنچه به ناخودآگاه متن رانده شده و سركوب گرديده توجه كند. از نظر ماشري براي آگاهي از معرفتي كه در متن نهفته است بايد عدم حضور يا سكوت را در نظر داشت.عنصرالمعالي و خواجه نظام الملك در قابوسنامه و سياستنامه چندان در مورد زنان سخن نمي گويند و بيشتر مواقع در مورد زنان سكوت مي كنند و زماني هم كه در مورد زنان سخن مي گويند بيشتر از منظر ديگري (از زبان مردسالارانه) راجع به آنان بحث مي كنند و به نقل ازآلتوسر بيشتر به بازتوليد گفتمان مردسالارانه مي انجامد.سخنان اندك عنصر المعالي و خواجه نظام الملك در مورد زنان در قابوسنامه در دو باب بيست و سوم ((اندر آيين زن خواستن)) و در باب و بيست و هفتم (( در حق فرزند و حق شناختن)) و در سياستنامه نيز فصل چهل و دوم آن با عنوان ((اندر معني اهل ستر و نگاه داشتن مرتبت زيردستان)) اختصاص يافته است.