تخمين سطح مطلوب انتشار دي‌اكسيد كربن در ايران

توجه به آسيب‌هاي زيست‌محيطي ناشي از بخش انرژي درروند حركت جهاني به‌سوي توسعه پايدار، ضروري است؛ بنابراين تعيين اثرگذاري عوامل مختلف بر آلودگي محيط‌زيست ازلحاظ نظري، علمي و سياست‌گذاري در جهت رشد اقتصادي مناسب با اهداف توسعه پايدار اجتناب‌ناپذير است. هدف اين مقاله تخمين سطح مطلوب و بهينه انتشار دي‌اكسيد كربن در ايران است. همچنين در اين راستا تأثير برخي از عوامل مؤثر بر انتشار دي‌اكسيد كربن در ايران در سه گروه طي بازه زماني 1990-2014 بررسي مي‌شود. بدين منظور از روش هم انباشتگي پانل و نرم‌افزار ايويوز استفاده‌شده است. در اين پژوهش سه مدل برآورد شده است كه مدل اول شامل كشور ايران با كشورهاي منتخب درحال‌توسعه (عربستان، امارات، قطر، ونزوئلا و اكوادور)، مدل دوم ايران با كشورهاي منتخب توسعه‌يافته (آمريكا، كانادا، نروژ، روسيه و شيلي) و مدل سوم كشور ايران با كل كشورهاي منتخب است. متغيرهاي پژوهش شامل جمعيت، توليد ناخالص داخلي، مصرف انرژي بر توليد ناخالص داخلي و نسبت انتشار دي‌اكسيد كربن بر مصرف انرژي است. با توجه به برآورد در بلندمدت در هر سه مدل جمعيت بر ميزان انتشار دي‌اكسيد كربن تأثير مثبت و معناداري دارد اما در كوتاه‌مدت اين متغير بي تأثير است. در بلندمدت در هر سه گروه توليد ناخالص داخلي بر انتشار دي‌اكسيد كربن اثر مثبت و معناداري دارد اما در كوتاه‌مدت فقط براي گروه اول اين متغير تأثير دارد. همچنين مصرف انرژي بر توليد ناخالص داخلي و ميزان نسبت انتشار دي‌اكسيد كربن بر مصرف انرژي در هر سه گروه در سطح اطمينان 95 درصد تاثيري معني‌دار دارد. مقادير برآورد شده ميزان انتشار دي‌اكسيد كربن ايران به‌عنوان ميزان بالقوه يا مطلوب در هركدام از گروه¬ها مورد تحليل و مقايسه قرار مي¬گيرد. نتايج نشان مي¬دهد كه ميزان بالفعل انتشار دي‌اكسيد كربن ايران با ميزان مطلوب يا بالقوه انتشار دي‌اكسيد كربن ايران در هر سه گروه در دوره بلندمدت و كوتاه‌مدت تفاوت معناداري وجود ندارد؛ و لذا ميزان سطح مطلوب يا بالقوه انتشار دي‌اكسيد كربن در ايران با ميزان بالفعل آن برابر است