گذار جمعيت هلال احمر به يك سازمان يادگيرنده پويا؛ مروري بر الزامات و برخي موانع ساختاري و فرايندي

جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران به عنوان يك موسسه عمومي عام‌المنفعه غير دولتي، امتداد يك نهضت بين‌المللي انسان‌دوستانه امدادرسان است كه با توجه به نقش‌پذيري به عنوان سازمان معين دولت در امدارساني در سوانح، موقعيت راهبردي منحصر به فردي يافته است. پيش‌بيني‌ناپذيري زمان وقوع و پيچيدگي طيفي از مخاطرات و تغييرات شتابان جمعيتي، اجتماعي-اقتصادي و اقليمي و تاثيرات زيان‌بار آن از يكسو و ضرورت نقش‌پذيري سازنده و اثربخش اين جمعيت در پيوند با چارچوب بين‌المللي سنداي براي كاهش خطرپذيري بلايا تا سال 2030 از ديگرسو، ضرورت بيشينه گرديدن كارايي و اثربخشي فرايندهاي كاركردي جمعيت هلال احمر را اجتناب‌ناپذير نموده است. تحقق اين تحول از يك منظر راهبردي در گرو گذار اين جمعيت از وضعيت فعلي به يك سازمان يادگيرنده پويا مي‌باشد. در يك بررسي محتوايي ساختاري-ماموريتي مبتني بر اساسنامه و راهبرد سازماني ده ساله و بازكاوي درس آموخته‌هاي نقش‌آفريني‌هاي آن در شاخص‌ترين ماموريت‌هاي ملي و بين‌المللي، فرصت‌ها و موانع فرا روي اين جمعيت براي گذار به يك سازمان يادگيرنده براي بررسي و پژوهش بيشتر احصاء گرديد. در ا ين ميان، ساختار شبه‌دولتي، ديوانسالاري اداري-مالي، ضعفهاي كيفي آموزشي، و كم تناسبي ساختار-آموزش‌ها با اهداف-ماموريت‌ها به عنوان مهم‌ترين موانع و ماهيت غير دولتي و بين‌المللي، طبيعت انسان‌دوستانه، اعتمادپذيري عمومي و سرمايه اجتماعي بالا، داوطلب و جامعه‌محوري و اخيرا تشكيل معاونت نوبنياد آموزش، پژوهش و فناوري به عنوان فرصت‌هاي فرا روي اين جمعيت براي اين گذار مشخص گرديد. در پي تدوين راهبرد سازماني ده ساله و درست تدوين بودن برنامه‌هاي پنج‌ساله جمعيت هلال احمر، با در نظر داشت مفاد ماموريت‌هاي آموزشي اخيرالتصويب جمعيت هلال احمر در ماده 92 برنامه ششم و تشكيل معاونت آموزش، پژوهش و فناوري در ساختار اين جمعيت، فرصتي تاريخي براي نقش آفريني اين معاونت در گذار ساختار و اكوسيستم سازماني اين جمعيت به يك سازمان يادگيرنده فراهم گرديده است. اين مقاله شرحي بر اهميت و نقشه راه اين گذار خواهد بود.