حذف و فزوني واج ها در قرآن كريم؛ با رويكرد معناشناسي آوايي

معناشناسي آوايي، دانش تحليل آوا براي دست‌يابي به معناي فراوضعي است. در اين دانش، آواها، واحدهايي بي‌مفهوم براي واژه محسوب نمي‌شوند، بلكه نشانه‌هايي اعتباري‌اند كه در محور همنشيني، مفهوم جديدي مي‌سازند؛ بهره‌گيري از حروف شديد و نرم، هماهنگي هم خوانها و واكه ها، حذف يا فزوني واج‌ها سبب تغيير ساختارآوايي و زايش معاني نو مي‌گردد. حذف و فزوني واج‌ها، در زمره مهم‌ترين سازو كارهاي آوايي هستند كه مطالعه آن ها از منظر معناشناختي، معاني ضمني جديدي را كشف مي‌كند. همچنين قادر است حكمت‌هاي نهفته بسياري را آشكار كرده، دريچه ‌اي جديد به سوي اعجاز ادبي قرآن بگشايد. پژوهش حاضر درصدد است تا با تكيه بر روش توصسفي- تحليلي، به حذف و فزوني واج‌ها در قرآن پرداخته و ارتباط آن‌ها را با معاني بيان نمايد؛ از اين رهگذر مي‌توان به انتقال معنا از حوزه‌ي مركزي يا حقيقي به حوزه معاني ضمني اشاره داشت. به نظر مي‌رسد اين بحث با اعجاز بياني قرآن ارتباطي تنگاتنگ دارد. همچنين كشف لايه‌هاي جديد معنايي در مقول حذف و فزوني واج ها مي‌تواند به نشانه‌هاي زباني بي‌بديل و هدفمند در قرآن كريم اشاره داشته باشد. از اينرو، تغييري هر چند اندك در ساختار آوايي واج‌ها، اهداف معنايي نهفته در متن را از بين خواهد برد.