نگاهي ديگربار به جامعيت قرآن كريم

برخي آيات قرآن بر جامعيت معارف قرآن دلالت دارند اما برخي اين آيات را به معناي اين مي دانند كه همه چيز در قرآن وجود دارد. اطلاق ظاهري اين ايات، از سويي و عدم درك اين حقيقت براي عموم مردم از سويي ديگر سبب شده است تا برخي به توجيه منظور الهي در اين آيات بپردازند. همين امر سبب شده است تا در نحوه اظهار نظر دانشمندان اسلامي درباره قلمروي موضوعات قرآني تعارضات مختلفي ايجاد شود. بعضي از اين متفكران اطلاق آيات جامعيت را به تمامي علوم گسترش داده اند و برخي نيز اين اطلاق را به جنبه شرعي و امور ديني محدود نموده اند. ظاهر اين آيات نه تنها همه علوم را بيان نكرده است. بلكه بسياري از مطالب مورد نياز مردم در امور شرعي مثل جزئيات احكام و غيره را نيز بيان ننموده است. اصطلاح جامعيت قرآن در آثار متقدمين مسلمان موجود نيست.، ولي موضوع «قلمروي موضوعي قرآن، همواره مورد توجه انديشمندان اسلامي بوده است. آيه 89 سوره نحل، آيه 111 سوره يوسف، آيه 38 سوره انعام و آيات مشابه بر جامعيت قرآن در اموري دلالت دارند كه به كمال و سعادت آدمي منجر مي شوند. آموزش علوم و دانش هاي گوناگون جزء رسالت قرآن نيست. مراد از اطلاق «كلُ شيء» در برخي آيات بالا، با توجه به قرينه مقاميه و سياق آيات، اصول كلي ديني است؛ از اين رو، قرآن در حكم قانون اساسي دين است كه اصول كلي دين را بيان كرده است و بيان مواد و تبصره ها را به عهده پيامبر (ص) گذاشته شده است.