كاركرد اسباب بازي و طراحي بازي در تقويت حواس كودكان نابينا

همه ما در زندگي خود به افرادي برخورد كرده‌ايم كه به هردليلي، ازنظر جسمي، رواني يا عاطفي، دچار نقص، ناتواني يا معلوليت هستند و در انجام امور شخصي خود قابليت‌هاي افراد سالم را ندارند. در اكثر اين افراد، به علت عدم رسيدگي به‌موقع و حل نسبي مشكلات، ساير توانايي‌ها و استعدادها، پنهان و مستور مانده است. از جمله افراد معلول، نابينايان هستند كه براساس آمار سازمان بهداشت جهاني درحال‌حاضر 285ميليون ‌نفر كم‌بينا و نابينا در جهان وجود دارد و 19ميليون ‌نفر آنها را كودكان تشكيل مي‌دهند. مهمترين وسيله يادگيري براي كودك، بينايي است. اما كودكي كه نابينا به‌دنيا آمده يا در سال‌هاي اوليه كودكي نابينا شده تا با شيء ملموس برخورد نكند يا درباره‌ي آن مطالبي نشنود از وجود شيء باخبر نمي‌شود. به‌ هرحال، آنچه ما مي دانيم اين است كه ادراك به¬وجود آمده از طريق يك حس لامسه خوب، بستگي به اين دارد كه بتوان از روش هاي متعددي براي كاربرد آن استفاده نمود (برلا و ديگران،1981). هدف اصلي اين پژوهش توصيفي-تحليلي كه حاصل تحقيقات ميداني، مصاحبه و طرح پرسشنامه براي والدين كودك نابينا مي‌باشد، تقويت حواس كودك نابينا به‌ويژه حس لامسه و شنوايي هنگام بازي بوده تا استقلال، اعتمادبه نفس و مهارت هاي جسماني و ذهني كودك تقويت شود. براساس تحقيقات انجام‌شده، وسايل بازي كودكان نابينا فقط وسايلي براي بازي و سرگرمي نيستند بلكه بايد مانند وسيله‌اي آموزشي-پرورشي نكته‌هاي تازه‌اي را به آنها بياموزند؛ براي كودكان نابينا توجه به ديگر حواس و كمك به تقويت آنها، استفاده از اسباب‌بازي‌هايي با شكل خاص يا داراي سطح برجسته، صدادار، پرتحرك، گروهي و بازي‌هايي كه كودك را با محيط اطراف آشنا مي‌سازد، ضرورت دارد. لذا پژوهش حاضر به چگونگي تقويت حواس كودك نابينا هنگام بازي پرداخته و سعي شده نيازهاي كودك نابينا را در بازي‌كردن بررسي كرده و با شناخت كامل اين نيازها، به طراحي محصولي كاربردي بپردازد كه تا حدامكان حواس اين كودكان را تقويت‌كرده و نيازهاي آنان را مرتقع سازد.