خرد گرايي در شاهنامه

شكي نيست كه وجه تمايز انسان از ديگر موجودات خرد است. پرورش خرد مي تواند در تعالي و اصلاح فرهنگ جوامع، بسيار مؤثر افتد. حكيم توس در راستاي تحكيم و توسعه ي تمدّن ايراني و رجحان آن بر ديگر تمدّنها صحنه هاي بسيار زيبا و درخشاني از خردورزي نياكانمان را در نامه ي گران سنگ خود تجلّي بخشيده است. شناخت ابعاد خرد از منظر فردوسي مي تواند چراغ راه آينده سازان اين سرزمين پرافتخار باشد. در اين مقاله ضمن بيان ابعاد خرد از منظر فردوسي، نسبت بين خرد و فرّه ايزدي، اشخاص خردمند در شاهنامه معرفي شده است. و سپس به نكوهش بي خردي پرداخته شده است. در نهايت هدف از اين مقاله، ترسيم نموداري از توجّهات تحسين برانگيز اين ابر مرد دانش و فرهنگ قوم ايراني به خردورزي است. فردوسي هر كجا موفقيت ايرانيان را در جهت برآورده شدن آمال و آرزوها و اهداف انساني و اهورائي رقم مي زند، آنرا در رابطه ي تنگاتنگ با خردورزي و تعقّل تجلّي مي بخشد و برعكس، تلخ كامي ها و نامرادي ها را نتيجۀ محتوم و ناگزير بلاهت ها و دوري از خردورزي قلمداد مي كند. كليد واژه ها: فرهنگ، خرد، رستم، بلاهت، بوزرجمهر