بررسي هفت مقام عرفاني در غزليات حافظ

عرفا اعتقاد دارند براي رسيدن به قله ي رفيع معرفت بايد منازل و مسالكي را طي نمايند و سلوك طريق عرفان با مقيم شدن در مقامات آغاز مي گردد. اغلب عرفا مقامات عرفاني را هفت مقام مي دانند؛ سالك بايد منزل به منزل اين مقامات را سپري نمايد. طي كردن اين مقامات، مستلزم اختيار و حاصل نوعي بيداري است. اين مقاله قصد دارد به اين مسأله بپردازد كه: نگاه حافظ به مقامات عرفاني چگونه است؟ حافظ از آبشخورهاي عرفاني زيادي در شعر خود بهره برده است؛ اما ديدگاه او به مقامات عرفاني، با ديدگاه عرفاي بزرگ متفاوت است. او به توبه، زهد و ورع با طنز و انتقاد مي نگرد اما از ديگر مقامات عرفاني چون صبر، فقر، توكل و رضا با تكريم ياد مي كند. دلايل سياسي و اجتماعي حاكم بر عصر حافظ مي تواند نگاه متضاد و متناقض او را به اين مقامات، توجيه نمايد.