مطالعه جامعه شناختي وضعيت فرهنگ شهروندي و عوامل مؤثر بر آن با تأكيد بر ‏نقش رسانه ها در آموزش شهروندي ‏(مطالعه موردي: شهروندان 20- 64 سال ساكن در شهر همدان‏

تحقيق حاضر با هدف مطالعه جامعه ‌شناختي وضعيّت فرهنگ شهروندي در شهر همدان و مطالعه عوامل تاثيرگذاري همچون ‏مصرف رسانه، باور هاي مذهبي و پايگاه اقتصادي- اجتماعي بر فرهنگ شهروندي صورت گرفته است. چارچوب نظري اين مطالعه ‏رهيافت تركيبي در حوزه شهروندي(نظرات باينر، گيدنز، دلانتي)، فرهنگ شهروندي(نظرات مارشال، ترنر، پوپر، ارمه)، باور هاي ‏مذهبي (نظريه دوركيم)، مصرف رسانه( نظريه وابستگي) و پايگاه اقتصادي – اجتماعي(نظريه ماركس) است. اين تحقيق از روش ‏پيمايش كاربردي بهره برده است. جامعه آماري آن شامل افراد 20 تا 64 سال ساكن در شهر همدان(اعم از زن و مرد) در سال 95 ‏است. حجم نمونه با استفاده از فرمول كوكران برابر با 384 نفر و شيوه نمونه‌گيري، خوشه‌اي چندمرحله‌اي بوده و اطلاعات مورد نياز ‏از شهروندان با استفاده از تكنيك پرسشنامه (خود محقق ساخته) جمع‌آوري شده است. براي سنجش متغير وابسته فرهنگ‎ ‎شهروندي،‎ ‎هشت‎ ‎مؤلفه‎ ‎مداراي‎ ‎اجتماعي،‎ ‎مشاركت جويي،‎ ‎انجام‎ ‎رفتارهاي‎ ‎مدني،‎ ‎اعتماد‎ ‎بين‎ ‎شخصي،‎ ‎عام‎ ‎گرايي،‎ ‎مسئوليت‎ ‎پذيري، ‏نوع‎ ‎دوستي‎ ‎و‎ ‎پيروي‎ ‎از‎ ‎قانون‎ ‎در‎ ‎نظر‎ ‎گرفته شده است. نتايج توصيفي نشان مي‌دهد كه ميزان پايبندي شهروندان به فرهنگ ‏شهروندي در سطح متوسط و روبه بالاست. همچنين مصرف رسانه اي آن ها در سطح بالا، ميزان پايبندي آن ها به باور هاي مذهبي ‏در حد متوسط رو پايين و سطح پايگاه اقتصادي- اجتماعي آن ها در سطح متوسط برآورد شده است. نتايج آزمون همبستگي نشان ‏از معنادار بودن رابطه بين مصرف رسانه (59/ 0) پايگاه اقتصادي- اجتماعي (35/ 0) و باورهاي مذهبي(13/ 0) با پايبندي به فرهنگ ‏شهروندي دارد. نتايج رگرسيوني حاكي از آن است كه از بين متغيرهاي مستقل وارد شده متغير مصرف رسانه با مقدار بتاي 48/ 0 و ‏پايگاه اقتصادي- اجتماعي با مقدار بتاي 21/ 0 بيشترين سهم را در تبيين متغير وابسته داشته اند. همچنين معادله پيش‌بيني ميزان ‏پايبندي به فرهنگ شهروندي مي‌تواند 6/ 43 درصد از واريانس متغير وابسته را تبيين كند.‏