اثر تمرين مقاومتي در آب بر قدرت، تركيب بدن و تعادل زنان مسن سالم

كهنسالي و بي تحركي موجب ايجاد تغييرات منفي در سيستم عصبي-عضلاني بدن مي‌شود و اين تغييرات در نتيجه باعث كاهش عملكرد جسماني خواهد شد. تمرين در آب به عنوان يك روش غير دارويي و مفيد براي بهبود كيفيت زندگي افراد مسن پيشنهاد شده است. همچنين انجام تمرينات مقاومتي نيز براي جلوگيري از آتروفي عضلاني و بهبود قدرت عملكردي براي اين گروه سني بسيار ضروري است. مطالعات محدودي اثر تمرين مقاومتي را بر عملكرد جسماني مورد بررسي قرار داده اند كه اكثر آنها بر روي گروه هاي سني ميان سال و جوان است. با توجه به اين موضوع هدف از اين مطالعه بررسي اثر تمرين مقاومتي در آب بر قدرت، تركيب بدن و تعادل زنان مسن سالم بود. 26 زن سالم مسن ( 3/5±65 سال) به صورت داوطلبانه در تحقيق حاضر شركت نمودند و به صورت تصادفي به دو گروه تقسيم شدند. گروه كنترل كه شامل 13 آزمودني بود كه از انجام هرگونه فعاليت ورزشي در مدت انجام اين تحقيق منع شدند، در حالي كه گروه تمريني شامل 13 آزمودني بود 3 جلسه در هفته و در هر جلسه 1 ساعت و به مدت 8 هفته تمرين مقاومتي در آب را اجرا كردند. ابزارهاي مورد استفاده در اين تحقيق شامل كاليپر، ترازوي عقربه‌اي، متر نواري، دمبل و وزنۀ پا مخصوص تمرين در آب بود. متغيرهاي بررسي شده در اين مطالعه شامل حداكثر قدرت باز كننده‌ها و خم كننده‌هاي زانو، حداكثر قدرت باز كننده‌ها و خم كننده‌هاي بازو، تركيب بدن (توده چربي بدن و توده بدون چربي) و تعادل بود. آزمون حداكثر قدرت باز كننده‌ها و خم كننده‌هاي زانو به ترتيب به وسيله دستگاه جلوران و پشت ران ماشين اندازه‌گيري شد. آزمون حداكثر قدرت خم كننده‌ها و باز كننده‌هاي بازو به ترتيب به وسيله جلو بازو هالتر و پشت بازو كابل ارزيابي شد. درصد چربي بدن آزمودني ها با استفاده از روش 3نقطه‌اي در نواحي سه سربازو، فوق خاصره‌اي و ران اندازه‌گيري شد و همچنين تعادل به وسيله آزمون ستاره مورد ارزيابي قرار گرفت. تمرينات در نظر گرفته شده در آب براي آزمودني‌ها شامل اداكشن و ابداكشن ران ايستاده، خم كردن و باز كردن ران ايستاده، خم كردن و باز كردن زانو ايستاده، خم كردن و باز كردن زانو نشسته، خم كردن و باز كردن آرنج بود. آزمودني‌ها در گروه تمريني 5 تمرين داده شده را 3 نوبت 15-20 تكرار و 3 جلسه در هفته اجرا كردند. اطلاعات جمع‌آوري شده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 در دو سطح توصيفي و استنباطي، تجزيه و تحليل شد. به منظور بررسي طبيعي بودن توزيع داده‌ها از آزمون كلموگروف-اسميرنف استفاده شد. در سطح توصيفي از شاخص‌هايي نظير ميانگين و انحراف معيار و در بخش استنباطي به منظور تعيين اختلاف بين ميانگين متغير‌ها در پيش آزمون و پس آزمون در هر گروه از آزمون t همبسته و براي اختلاف بين دو گروه كنترل و تجربي از آزمون t غير همبسته استفاده شد. سطح معناداري در اين تحقيق 05/0 p در نظر گرفته شد. قبل از شروع پروتكل تمريني تفاوت معني داري در قدرت عضلاني، تركيب بدن و تعادل بين گروه‌ كنترل و گروه تمريني وجود نداشت. تفاوت‌هاي معني داري در متغيرهاي اندازه‌گيري شده از پيش آزمون تا پس آزمون تنها در گروه تمريني وجود داشت كه به ترتيب شامل توده چربي بدن (3/1±0/22 در برابر 2/1±0/21 كيلوگرم)، توده بدون چربي (7/1±0/37 در برابر 3/1±0/41 كيلوگرم)، حداكثر قدرت باز كننده‌هاي زانو (4/1±0/23 در برابر 9/4±0/29 كيلوگرم)، حداكثر قدرت خم كننده‌هاي زانو (8/6±0/22 در برابر 2/3±0/27 كيلوگرم)، حداكثر قدرت خم كننده‌هاي آرنج (2/1±0/6 در برابر 3/2±0/7 كيلوگرم)، حداكثر قدرت باز كننده‌هاي آرنج بود. همچنين تعادل به طرز معني داري بهبود يافت(P=0.01) با توجه به نتايج به دست آمدهف تمرين مقاومتي در آب باعث بهبود تركيب بدن، قدرت و تعادل در زنان مسن مي‌شود. با توجه به نتايج اين تحقيق براي جلوگيري از كاهش عملكرد جسماني در زنان مسن، 3 جلسه در هفته تمرين مقاومتي در آب پيشنهاد مي‌شود.