پيشرفت هاي اخير در فناوري خشك كردن گياهان دارويي

شواهد تاريخي حاكي از آنست كه گياهان دارويي نقش كليدي در روند درمان بيماري هاي انساني دارند. به علاوه استفاده از اين گياهان به عنوان جزئي از فرمولاسيون مواد غذايي مختلف نيز به چشم مي خورد. در نتيجه گياهان دارويي را مي توان يكي از اجزاء مهم در بازار مواد غذايي، مواد دارويي و آرايشي- بهداشتي بشمار آورد. بر اساس نتايج بسياري از مطالعات وجود تركيبات زيست فعال نظير تركيبات فنولي و روغن هاي اساسي سبب بروز خواص درماني گياهان دارويي مي گردد. وجود آب به عنوان يك ماده بيولوژيك در گياهان به طور كلي و در گياهان دارويي به طور اختصاصي نه تنها سبب كاهش عمر نگهداري آنها مي شود بلكه بر خصوصيات فيزيكي و شيميايي تركيبات موثره قابل استحصال نيز تاثير بسزايي دارد. خشك كردن يكي از قديمي ترين تكنيك هاي نگهداري فرآورده هاي كشاورزي و غذايي محسوب مي شود كه در راستاي آماده سازي مواد اوليه قبل از انجام فرايند استحصال تركيبات موثره مورد استفاده قرار مي گيرد. روش هاي خشك كردن صرف نظر از طبيعي يا مصنوعي بودن را مي توان به دو بخش روش هاي سنتي نظير خشك كردن زير نور آفتاب، در سايه، هواي داغ و روش هاي نوين نظير خشك كردن تحت خلاء، انجمادي، مايكروويو و خشك هاي هيبريدي تقيسم نمود. انتخاب بهترين روش خشك كردن براي گياهان دارويي با توجه به اينكه هر يك از روش هاي خشك كردن علاوه بر اينكه مي تواند بر پروفايل و غلظت تركيبات زيست فعال قابل استخراج تاثير بگذارد بر ساختار ماده اوليه نيز تاثير قابل توجهي دارد، ضروري است. لذا در اين مقاله ضمن معرفي روش هاي سنتي و نوين ارائه شده براي خشك كردن گياهان دارويي به بررسي نقاط قوت و ضعف هريك از اين روش ها مي پردازيم.