تحليل و بررسي الگوهاي نوين معماري مساجد در كشورهاي اسلامي

مسجد، پاسخ معماري است به نياز براي داشتن مكاني جهت پرستش، عبادت و گردهمايي پيروان شريعتي بر پايه توحيد، كه آرامش را در گرو تسليم در برابر خدا مي دانند. وحدت فرم، شالوده اصلي طراحي بناي مسجد است و تركيب دائمي مربع زميني و دايره آسمان در فرم اجزاء، سير و سلوك جزء به كل در تزئينات و وجود نقطه مركزي در هر يك از بخش¬هاي بنا پيوسته وحدت معنا را تداعي مي كنند. در گذر زمان، به فراخور نياز هر عصر، الگوي ساخت مساجد از يك شبستان ستون دار ساده به مسجد گنبددار با مناره هاي بلند و تزئينات اسليمي تغيير كرده؛ در حالي كه همچنان معناي آن حفظ شده است. بعنوان مثال با ظهور اسلام در ايران، معماران ايراني عناصر و كالبد معماري سنتي ايران را به معماري اوليه اسلام پيوند زده و فرم هاي جديدي را بوجود آوردند كه در دوره هاي بعد، الگويي براي ساير معماران شد. هر عنصري كه به بنا افزوده گرديده، در قالب كاربردي كه در مقياس مخاطبان شهري داشته، معنايي را نيز تداعي كرده است. برآيند اين معاني نقش كهن الگوي مسجد را به عنوان نماد مقدس در معماري اسلامي تحكيم كرده است. اكنون معمار امروزي به دنبال تداعي دوباره ي قداست مسجد به فراخور جامعه¬ي امروزي است. در تحقيق پيش رو كه با روش توصيفي-كتابخانه اي گردآوري شده است، تلاش بر اين بوده كه الگوهاي مؤثر معماري مساجد معاصر را در نمونه مساجد مطرح دنيا تحليل و بررسي كرده و در پايان نيز اين گونه جمع¬بندي مي¬شود كه ميزان تبعيت و پيروي از اين شاخصه ها به چه ميزان بوده است.