مدل‌سازي نفوذ شوري در منابع آب زيرزميني با استفاده از Visual MODFLOW مطالعه موردي: دشت اراك

آب‌هاي زيرزميني به طور روزافزون در معرض بهره‌برداري بيش از حد و آلودگي در بسياري از نقاط جهان قرار دارند. حوضه آبريز تالاب ميقان يكي از مناطق مهم استان مركزي مي‌باشد. بررسي نقشه‌هاي هم‌افت تهيه شده در محيط GIS در اين منطقه نشان مي‌دهد كه استخراج بيش از حد از چاه‌هاي بهره‌برداري جهت مصارف آبياري اراضي، شرب و صنعت باعث پيشروي آب شور و آلوده شدن چاه‌ها در برخي از قسمت‌هاي آبخوان شده ‌است. به‌منظور بررسي وضعيت آبخوان منطقه از نظر كمي و كيفي از مدل عدديVisual MODFLOW استفاده شده ‌است. پس از شبيه‌سازي اوليه جريان، مدل با استفاده از اطلاعات تراز آب چاه‌هاي منطقه‌اي براي حالت پايدار كاليبره گرديد. نتايج حاصل از كاليبراسيون نشان مي‌دهد كه خطاي ميان تراز محاسبه شده و مشاهده شده در حد مطلوب مي‌باشد. سپس با استفاده از داده‌هاي منيزيم، سديم، Ph و tds مدل‌سازي كيفي انجام شد و نفوذ آب شور به سفره ساحلي بررسي شد. يون‌هاي مذكور بطور تقريباً يكساني در نقاط نمونه برداري افزايش يافته‌اند. بيشترين غلظت اين يون‌ها در نواحي مركزي و در حوالي درياچه ميقان مي باشد. نمودار افت سطح ايستابي سفره تا چهار سال آينده با ادامه روند برداشت كنوني پيش‌بيني شده و تغييرات كمي جريان با در نظر گرفتن چند سناريو مديريتي بررسي شده ‌است. نتايج حاصل از تجزيه و تحليل عيني نمودار‌هاي افت سطح آب در چهار سال آينده نشان مي‌دهند كه عموماً افت در تمام نقاط منطقه ‌ايجاد خواهد شد. بيشترين ميزان افت سفره در بخش‌هاي مركزي، جنوب و جنوب غربي وبرخي از بخش‌هاي شمالي است كه بيشترين تمركز چاه‌هاي كشاورزي و بهره‌برداري در آن نواحي واقع گرديده‌است.