كليدواژه :
الگوي ناهماهنگي شناختي , ايمان , روانشناسي اجتماعي , نگرش , نگرش ايماني.
چكيده فارسي :
چكيده
«ايمان» و «نگرش» به ترتيب از محوري‌ترين مفاهيم در آموزه‌هاي ديني و روانشناسي اجتماعي مي‌باشند. برايند پيوندي نزديك ميان حوزه موضوعي نگرش در روانشناسي اجتماعي و مباحث قرآني در حوزه ايمان، اصطلاح «نگرش ايماني» را ساخت مي‌دهد؛ نگرشي كه با رويكردي قرآني و مبتني بر الگوهاي تكوين نگرش افراد در روانشناسي، نسبت به متعلقات ايمان شكل گرفته است. مقاله حاضر با استفاده از روش توصيفي- تحليلي، مبتني بر الگوي ناهماهنگي شناختي كه يكي از پركاربردترين الگوهاي شناخته شده در روان شناسي اجتماعي براي تكوين نگرش‌ها مي‌باشد، مفهوم نگرش ايماني و راهبردها و موانع مؤثر بر تكوين آن را از خلال آيات الهي مورد بازخواني قرار داده و با پايبندي به لوازم يك مطالعه ميان‌رشته‌اي، اين راهبردها و موانع قرآني را استخراج مي‌نمايد. بر اساس يافته‌هاي اين پژوهش، قرآن راهبردهايي چون «تحدي پيامبران»، «توجه به لوازم اعتقادات»، «تأكيد بر عزت و كرامت نفس» و «تأكيد بر نياز وجودي به خدا» و موانعي همچون «اختلاف در پذيرش دين» و «استخفاف گناه» را در راستاي تكوين نگرش ايماني مخاطبان از رهگذر اين الگو معرفي مي‌نمايد.
واژگان كليدي:الگوي ناهماهنگي شناختي، ايمان، روانشناسي اجتماعي، نگرش، نگرش ايماني.
چكيده لاتين :
Abstract
Faith and Attitude are, respectively, the most important concepts in religious teachings and social psychology. The result of setting a close link between the subject area of attitudes in social psychology and the Qur anic subjects in the field of faith, constructed the term Believing attitude [or attitude based on faith]; an attitude that is formed of the Qur anic approach on the one hand, and the patterns of the development of individuals’ attitudes in psychology on the other. The present paper uses a descriptive-analytical method and remains committed to the implications of an inter-disciplinary study. As such, the author, based on one of the most commonly used models of social psychology -cognitive incoherence pattern- tries to extract factors and barriers to the development of a faithful attitude [or a believing attitude]. Needless to say, this cognitive pattern which has been universally accepted among psychologists, is applied to develop and change the attitudes of individuals. Based on the findings of this research, the Qur an introduces the opponents’ inability to respond to the prophets’ challenges , attention to the implications of beliefs , the emphasis on self-esteem and dignity, and the emphasis on the need for God as factors of developing attitudes. And also, following this cognitive pattern, the Quran recognizes difference in accepting religion and taking light the commitment of sin as obstacles in the development of a ‘believing attitude’.
Keywords: Cognitive Incoherent Pattern, Faith, Social Psychology, Attitude, Believing Attitude [attitude based on faith].
