مباني انسان‌شناسي قرآني در مديريت اسلامي

Fundamentals of Quranic Anthropology in Islamic Management

چكيده در اين نوشتار انسان در چهار بعد آفرينش، هدف از حيات انسان، طبيعت و حقيقت انسان، از ديدگاه قرآن كريم و‌انديشوران مغرب زمين بررسي شده است. هدف اين نوشتار تبيين اثرگذاري انسان‌شناسي در سازمان و مديريت است. روش: در فرايند پژوهش نخست انسان‌شناسي از ديدگاه‌انديشوران غربي و تأثير آن بر مديريت به طور عميق مورد بررسي قرار گرفته‌اند و سپس حدود هشتاد و پنج آيه از آيات قرآن كريم به طور دقيق بررسي شده‌اند و سپس مطالب مستخرج براساس الگوي كدگذاري باز برگرفته از رويكرد نظريه پردازي داده بنياد كد‌گذاري شده‌اند و در اين مرحله مضامين، مفاهيم و مقوله‌ها استخراج شده‌اند. يافته‌ها: انسان‌شناسي غربي متعارض با ديدگاه قرآني در حوزه انسان مي‌باشد، نوعا انديشمندان غربي تفسير ناقص از انسان دارند. اما از ديدگاه قرآن كريم، دوساحتي بودن انسان، تكليف‌مندي، هدف و غايت‌مندي انسان شناسايي شده‌اند. نتيجه‌گيري: پيامد و تأثير‌گذاري انسان‌شناسي قرآني در مديريت اسلامي هم در ساختار سازمان و هم در ابعاد محتوايي سازمان روشن گرديد و همچنين تبيين گرديد كه انسان‌شناسي قرآني، در نگرش كاركنان و مديران وحدت جهتي را حاكم مي‌سازد، كه تمامي اركان سازمان بر اساس بنيش مشترك كه همان رضايت پرودگار است منافعي همسو خواهند داشت. كليدواژگان: انسان؛ قرآن، مديريت، انسان‌شناسي، مديريت اسلامي

Abstract This article examines man from four dimensions of creation, the purpose of human life, nature and human reality, in the light of the Holy Qur an and the western thinkers. The purpose of this article is to explain the impact of anthropology on organization and management. Method: in the first research process, anthropology was examined from the viewpoint of Western thinkers and its influence on management, and then about eighty-five verses from the Quran were carefully examined and then the contents were derived based on an open coding pattern and at this stage, themes, concepts, and categories have been extracted. Findings: western anthropology is in total conflict with the Qur anic view of the human being. Typically, Western thinkers have incomplete interpretations of man. But to the Holy Quran’s view, man is introduced as a being who enjoys two different aspects, duty, purpose, and endurance. Conclusion: The effect and outcome of Quranic anthropology in Islamic management are clarified both in the structure of organization and in the content of the organization. It was also explained that the Quranic anthropology governs the attitude of the staff and managers. This unity in direction and purpose, which is satisfying the divine pleasure, will bring about great common benefits for all. Keywords: Human, Quran, Management, Anthropology, Islamic Management