كليدواژه :
قرآن , سازمان , شاكله , شخصيت , رفتار سازماني
چكيده فارسي :
چكيده
موضوع شخصيت از مهم¬ترين مباحث حوزه انسان شناسي است كه در علوم مختلفي همچون روانشناسي، مديريت و... جايگاه ويژه¬اي دارد. شخصيت از ديدگاه قرآن و نقش آن در رفتار سازماني موضوع اين مقاله است. بنابراين چارچوب نظري شخصيت برگرفته از دانش¬هاي¬ روان¬شناسي و مديريت، پشتيبان مباحث مطرح شده در اين نوشتار است. كشف نقش شخصيت در رفتار سازماني از منظر قرآن ميّسر است. بررسي اين فرضيه منوط به تفسير موضوعي برون قرآني است. بدين منظور كه نقش شخصيت در رفتار سازماني به تصوير كشيده شود. بر اين اساس، پرسش اصلي اين است كه نقش شخصيت در رفتار سازماني از منظر قرآن چيست؟ يافته¬هاي تحقيق نشان مي¬دهد كه در آموزه-هاي وحياني معادل شخصيت «شاكله» به معناي ملكات نفساني است. شاكله به مثابه¬ي زير ساخت و علت دروني رفتار انسان در عرصه¬ سازمان و مديريت است. تبيين نقش آن وابسته به شناخت زمينه-هاي ساخت آن است. از اين رو، زمينه¬هاي شكل¬گيري آن، ابعاد دروني(مادي، ماورائي، محيط¬ غير قابل كنترل) و بيروني(محيط قابل كنترل و رفتار اختياري انسان) است. از ميان زمينه¬هاي ياد شده، ابعاد مادي و ماورائي و نيز محيط غير قابل كنترل غير اكتسابي؛ اما بسترآفرين و زمينه¬ساز و نقش-آفريني آنها به صورت بالقوه و اقتضائي است. محيط قابل كنترل و رفتارهاي اختياري انسان، اكتسابي و سازنده شخصيت بالفعل مي¬باشد كه تبيين، تغيير، تعديل، كنترل و پيش¬بيني رفتار وابسته به آنها است. برآيند تعامل ابعاد دروني و بيروني سه نوع شخصيت مؤمن، منافق و كافر است. در نتيجه توجه به زمينه¬هاي ناپيداي شخصيت كه بر خلاف علوم رايج، به صورت لطيف و ظريف در آموزه¬هاي وحياني بيان شده است، نوع ژرف¬نگري بي¬بديل در تبيين شخصيت و نقش آن در رفتار سازماني است.
واژگان كليدي: قرآن، سازمان، شاكله، شخصيت، رفتار سازماني
چكيده لاتين :
Abstract
The topic of personality is one of the most important topics in the field of anthropology. It enjoys special position in various sciences such as psychology, sociology, management and education. The present article addresses the role of personality in organizational behavior by utilizing the views of the Holy Qur an. The author, adapting a scientific approach, attempts to pave the way for revelatory teachings to enter in the context of organizational life and management processes. Furthermore, he intends to suggest a new critical issue to be studied by scholars of the Quran and science. Hence, the researcher first pointed out the findings of personality [knowledge] in organizational behavior and in order for the author to address the role of personality in organizational behavior from the perspective of the revelatory teachings, he explains the concept of personality. Then he reviews all relevant verses and concludes that the equivalent concept of personality in the Quran is ‘character’. If the character is based on righteous thought and behavior, it flows into all organizational areas, otherwise the output will be poor thoughts and inaccurate actions. And by recognizing the fact of personality as the infrastructure and the internal cause of organizational behaviors, one can consider three types of believers, hypocrites, and infidels as their external outcome.
Keywords: Quran, Organization, Management, Character, Personality, Organizational Behavior
