كليدواژه :
عوالم وجود , علوم انساني , مباني , هستي‌شناسي
چكيده فارسي :
چكيده
دستيابي به علوم انساني و اسلامي بر اساس آيات قرآن، متكي بر سلسله‌اي از مباني نظري است كه منطق فهم، تبيين و بازتوليد آن را توجيه‌مند مي‌سازد. در مباني هستي‌شناختي، پس از معناشناسي شبكة مفهومي، به تبيين گزاره‌هايي پرداخته مي‌شود كه موضوع و مسائل علوم انساني به طور مستقيم به آن‌ها وابسته است. در هستي‌شناسي قرآن بر خلاف ادراكاتي كه موجود را صرفا به نحو شيئيت و در سطح بيروني مي‌نگرد، نوعي واقع‌گرايي هستي‌شناسانه حاكم بوده كه جريان هستي به مثابة نور از رأس مخروط هستي فيضان يافته و همة مراتب وجود را در بر ميگيرد و مسلما نمود آن در دانش‌هاي انساني و نظامات مربوط به آن تجلي مي‌يابد.
هرگونه تفسير از جهان، نحوه‌اي ادراك از هستي دارد و كثرت‌هاي جهان‌بيني، كه بازتابي از زندگي اجتماعي و فرهنگي در هر دورة تاريخي است، نمودار كثرتي از نحوه‌هاي ادراك از هستي است كه خام‌ترين نحوة ادراك در اين جهان‌بيني‌ها، ادراكي است كه هستي را به نحو شيئيت مي‌فهمد و اين ادراك از نگاه قرآن نازل‌ترين سطح برداشت بوده و نتيجتا سطح متنازلي از دانش را نيز رقم مي‌زند.
مهم‌ترين دغدغة اين بحث، نوع رابطه جهان هستي با خالق آن بوده و انسان، بر اساس نوع حياتي كه از هستي ميگيرد، جهان‌ها و حيات‌هاي مختلفي را براي خود مي‌سازد كه نشانگر موجوديت و كيفيت وجودي اوست. در منطق قرآني، انسان بر حسب هر يك از ابعاد وجودي‌اش، ممكن است به مراتبي از جهان اعم از عالم ماده، عالم مثال و عالم عقل تعلق داشته باشد و دانش و جهانِ زيستة خود را از آن گرفته و بر آن انطباق دهد كه به نظر مي‌رسد اين اصلي‌ترين مبنا در جهت بازتوليد علوم انساني از منبع وحي مي‌باشد و اين مقاله به تبيين آن خواهد پرداخت.
واژگان كليدي: عوالم وجود، علوم انساني، مباني، هستي‌شناسي
چكيده لاتين :
Abstract
Achieving to Islamic humanities that be based on the Quranic verses, requires a series of theoretical foundations justifying its logic of understanding, explanation and reproduction. In the ontological foundations, after the semantics of the conceptual network, the author explains the propositions, in which the subject and issues of the humanities directly relate to them. In the ontology of the Qur an, contrary to the perceptions that assume objective and external existence only, a kind of ontological realism dominates where it flows, as light, from the head of a cone the universe and embraces all levels of existence and, of course, it manifests in human sciences and its related systems. Any interpretation of the world is a form of understanding the universe, and the multiplicity of worldview, reflecting the social and cultural life of each historical period, is a diagram that shows the varying forms of perception of the universe. The most immature form of perception in these worldviews, is the perception that equates existence to objectivity [or objective existence]. Based on the Quranic viewpoint this type of understanding is the lowest level of understanding and consequently produce a low-level knowledge. The most important concern of this discussion is the type of relationship of the universe with its creator and man. Based on the type of life man takes from being [Allah], he constructs different worlds and lives that indicate his liveliness and the quality of his existence. In the Qur anic logic, human beings, according to any of his existential dimensions, may belong to either of the worlds: a world of matter, the world of forms [or ideas], and the world of reason; and he will take and adapt his world to either of the three worlds. To the author, it seems to be the main basis for the reproduction of the humanities from the source of the revelation.
Keywords: Qur an, existential realms, human sciences, foundations, ontology
