بررسي تطبيقي آراء قرآني آيت‌الله معرفت و دكتر ذهبي با تكيه بر روش تفسير علمي

A Comparative Study of Quranic views of Ayatollah Marefat and Dr. Dhahabi, with emphasis on the scientific method of interpretation

چكيده دكتر محمدحسين ذهبي (متولد 1333ق. و درگذشته 1397ق) و آيت الله محمد هادي معرفت (متولد 1309ش و درگذشته 1386 ش) از شخصيت‌هاي قرآني مؤثر در دوران معاصر هستند. از ديدگاه‌هاي اختصاصي ذهبي نگاه وي به شيعه و جايگاه قرآن نزد شيعيان و تقسيم تفسير به رأي به ممدوح و مذموم است. آيت الله معرفت ديدگاه‌هاي خاص دكتر ذهبي را در باره شيعه و ديگر موضوعات نقد كرده است. ذهبي قرآن را كتاب هدايت مي‌داند كه متعرض مسائل علمي نگرديده است. استاد معرفت قرآن را كتاب هدايت مي‌داند اما خالي از اشارات علمي در باره حقايق هستي نمي‌داند. البته معتقد است كه در تفسير علمي افراط صورت گرفته و عده‌اي به جاي تفسير علمي به تحميل ديدگاه‌هاي علمي بر قرآن پرداخته‌اند. نظريه نسخ مشروط و تمهيدي و تدريجي و تعريف جديد از بطن و راهكار بطن‌گيري از آيات، از نوآوري‌هاي‌ آيت الله معرفت است. نظريه بطن آيت‌الله معرفت مي‌تواند راهكار خوبي براي تفسير علمي قرآن كريم و استخراج مباني و اصول و روش‌هاي علوم از قرآن كريم باشد. كليدواژگان: معرفت،‌ ذهبي، مباني تفسير، بطن، تفسير علمي

Abstract Dr. Mohammad Hussein Dhahabi (1333-1397 A.H.) and Ayatollah Mohammad Hadi Marefat (1309-1386) are of the Quranic prominent figures our contemporary times. Both the figures have common and distinct views on the Quran. Dr. Dhahabi holds special views on Shi a. According to him, the Shiites interpret the Quran based on their subjective and esoteric speculations to prove their particular doctrines. It is who has divided subjective interpretation into two plausible and implausible categories. Ayatollah Marefat in his work al-Tafsir wa al-Mufsarun has criticized Dr. Dhahabi views including his particular stance against Shi a. Both scientists have contributed to the scientific interpretation of the Qur an. But their views differ. Dhahabi regards the Qur an as the book of guidance, which contains scientific hints on realities of the universe. Of course, he believes that in the scientific commentary, some has gone to either of the extremes and instead of scientific exegesis of the Quran imposed scientific theories on the Quran. Ayatollah Marefat has developed new views about the Qur an that will solve many problems and answer many questions. His theory of the esoteric meaning can be a good solution for the scientific interpretation of the Holy Quran and the extraction of the foundations and principles of sciences from the Holy Qur an. Keywords: Marefat, Dhahabi, method of Scientific exegesis, Exegetical Views, the theory of the esoteric meaning