بررسي تحليلي ـ انتقادي روش خوداستنادي قرآن كريم

چكيده خوداستنادي، گفتماني است كه در سال‌هاي اخير از جانب پژوهشگران غرب در مواجهه با قرآن كريم به منظور يافتن معناي واژگان قرآني كاربست يافته و بدين معناست كه قرآن در ارائه معناي واژگان خود، به متن خود، استناد كرده و ارجاع مي‌دهد. آثاري متعدد در ميان مستشرقان تا كنون به چاپ رسيده است كه جديد‌ترين آن كتابي فرانسوي با نام قرآن به روايت قرآن (Le Coran par lui-même) است كه حاصل پژوهشي نوين در معناشناسي واژگان قرآن كريم به قلم خانم آنه سيلوي بواليوو است. نويسنده در اين پژوهش تلاش كرده است تا به شيوه‌اي دست يابد كه بر اساس آن، نگرش قرآن از زبان را معرفي كند. بر اساس اين ديدگاه در معرفي قرآن از زبان قرآن نيازي به استفاده از ابزارهايي مانند لغت، تاريخ، شأن نزول، فضاي نزول و... نيست و به صورت مستقيم از متن قرآن استفاده مي‌شود. اين پژوهش ضمن ارائه روش و مدل ارائه‌شده در كتاب «قرآن به روايت قرآن (Le Coran par lui-même)» و نقد آن، نشان خواهد داد كه مدل‌هاي ارائه‌شده در معنايابي واژگان، ناكافي است. نگاه انحصارگرايانه مؤلف در ارائه يك معنا از واژگان قرآني استناد ناقص واژگان قرآن را در ارائه معنا نمايان مي‌سازد و اين موضوع نقطه تلاقي دو ديدگاه قرآن از زبان قرآن و ديدگاه تفسير قرآن به قرآن از حيث روش شناختي ميان مباني قرآني با مكاتب بشري است. پژوهش حاضر بر مبناي روش‌هاي تحليلي- انتقادي و مطالعه‌اي از جنس روش‌شناسي درجه دوم است كه نه بر پايه ارزيابي روش، اعتبار و كارآمدي آن مي‌پردازد. كلمات كليدي: كتاب، خوداستنادي، قرآن به روايت قرآن، قرآن در قرآن، قرآن به قرآن، Le Coran par lui-même