تاثير پيشتيمار بذر با سديم نيترو پروسايد بر ويژگي هاي فيزيولوژيكي گياهچه كنجد تحت تنش شوري در شرايط كشت درون شيشه اي

The effect of nitric oxide on seed germination and activities of some antioxidant enzymes in sesame under salt stress

زمين سياره اي شور است و همين شوري رشد گياهان زراعي را تحت تاثير قرار داده است. كنجد با نام علمي Sesamum indicum L. گياهي است يكساله و زراعت قابل توجه اي در ايران دارد. اين آزمايش با هدف بررسي تأثير نيتريك اكسيد از منبع سديم نيتروپروسايد بر روي برخي از ويژگي هاي فيزيولوژيكي گياه كنجد تحت تنش شوري و انتخاب بهترين غلظت پيشتيمار به‌صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار در آزمايشگاه تحقيقات بذر ايستگاه تحقيقات شرق كشور طراحي و اجرا شد. تيمارها شامل پيش تيمار بذر با سديم نيتروپروسايد در شش سطح (بدون پيشتيمار، آب مقطر، 50، 100، 150 و 200 ميكرومولار)، و شوري در سه سطح (صفر، 50 و 100 ميلي مولار) بود. نتايج نشان داد كه افزايش سطح تنش شوري، افزايش فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيدان گياه چه مانند CAT، APX SOD , را به دنبال دارد به‌گونه‌اي كه فعاليت آنزيم SOD از 3/9 در شرايط نرمال به 98/14 در شرايط شوري 50 ميلي مولار رسيد و با افزايش غلظت نمك به 100 ميلي مولار فعاليت اين آنزيم 75/20 برآورد شد و نتايج نشان داد كه استفاده از تيمار 150 ميكرومولار سديم نيتروپروسايد افزايش فعاليت اكثر آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيدان موردبررسي را به دنبال داشت. در سنجش MDA استفاده از سديم نيتروپروسايد داراي يك نقش حفاظتي بوده و سبب كاهش تخريب غشا و نشت اين ماده شد به‌گونه‌اي كه كمترين مقدار اين ماده در تيمارهاي 50 تا 150 سديم نيتروپروسايد به دست آمد. در واقع پيش تيمار بذر با سديم نيتروپروسايد به عنوان تعديل كننده اي قوي، اثرات منفي شوري را كاهش داد. همچنين به نظر مي رسد غلظت‌هاي بالاتر از 150 ميكرومولار سديم نيتروپروسايد، اثرات سميت نيتريك اكسيد را بر سلول القا كند.

Earth is a salty planet and this salt effects on crops growth. Sesame (Sesamum indicum L.) is an anual plants with significant planting in iran. The present experiment was aimed to investigate the effect of nitric oxide derived from sodium nitroprusside on sesame germination and some antioxidant enzymes activity under salinity stress in factorial manner and completely randomized design with three replications in seed research laboratory of Research Station in Eastern Iran (Kashmar). Treatments included seed pretreatment with sodium nitroprusside in six levels (zero, distilled water, 50, 100, 150 and 200 mM) and salinity stress at three levels (0, 50 and 100 mM l). The results showed that salt stress were increase the activity of antioxidant enzymes superoxide dismutase, ascorbate peroxidase and catalase in sesame. Pretreatment seeds with SNP were increased The enzyme activity of superoxide dismutase, catalase and ascorbate peroxidase treated with nitric oxide were increased, while catalase activity and the content of malondialdehyde as the index fell membrane degradation were decreased. In general, suitable and efficient concentration to reduce the effects of salinity on plant seeds in this experiment was 150 mM, because in this concentration was found the highest germination rate and dry weight of shoot and root. It also seems to concentrations above 150 mM sodium nitroprusside, toxic effects on the cells induce nitric oxide.