مطالعه‌ي تأثير تنش شوري بر جوانه زني اكوتيپ‌هاي مختلف رازيانه (Foeniculum vulgare)

Study the effect of salinity stress on germination of different ecotypes of fennel (Foeniculum vulgare)

به منظور مطالعه‌ي تأثير تنش شوري بر جوانه زني اكوتيپ‌هاي رازيانه، آزمايشي به صورت فاكتوريل دو عاملي در قالب طرح كاملاً تصادفي و در سه تكرار در دانشكده‌ي كشاورزي دانشگاه زنجان در سال 1394 اجرا شد. عوامل مورد مطالعه شامل شوري در چهار سطح (شاهد، 4، 8 و 12 دسي زيمنس بر متر) و 19 اكوتيپ رازيانه (لرستان، كرمانشاه، كاشان، دماوند تهران، خرم‌آباد، اراك، اردبيل كليبر، بندرعباس، اردبيل، زنجان، تهران كرج، تهران، رودان هرمزگان، يزد، شيراز، قزوين، خاش سيستان، همدان و اصفهان) بود. براي اعمال تيمار تنش شوري در سطوح ذكر شده از نمك طعام (NaCl) و كلريد كلسيم (CaCl2) به نسبت دو به يك استفاده شد. نتايج نشان داد كه تنش شوري، ميانگين جوانه‌زني روزانه، درصد و سرعت جوانه‌زني را در تمامي اكوتيپ‌هاي رازيانه كاهش داد. اكوتيپ بندرعباس در شرايط شاهد بالاترين ميانگين جوانه‌زني روزانه، درصد و سرعت جوانه‌زني و اكوتيپ‌هاي اراك و اردبيل كليبر هر دو در شرايط غلظت شوري 12 دسي زيمنس بر متر پايين ترين ميانگين جوانه‌زني روزانه، درصد و سرعت جوانه‌زني را داشتند، بنابراين اكوتيپ بندرعباس را به عنوان متحمل‌ترين و اكوتيپ‌هاي اراك و اردبيل كليبر را به عنوان حساس ترين اكوتيپ‌هاي رازيانه نسبت به تنش شوري مي‌توان معرفي نمود.

In order to study the effect of salinity stress on seed germination of different ecotypes of fennel, an experiment was conducted as factorial in a completely randomized design with three replications at the College of Agriculture, University of Zanjan in the spring of 2016. In this study the effect of salinity stress in four levels (0, 4, 8 and 12 ds/m) on 19 indigenous ecotypes of fennel (Lorestan, Kermanshah, Kashan, Damavandetehran, Khoramabad, Arak, Ardabilekalibar, Bandarabbas, Ardabil, Zanjan, Tehrankaraj, Tehran, Roodanehormozgan, Yazd, Shiraz, Ghazvin, Khashesistan, Hamadan and Esfahan) were examined. The results showed that salinity stress, decreased the mean daily germination percentage, germination percentage and germination rate in all fennel ecotypes, so the highest mean daily germination, germination percentage and germination rate was obtained in Bandarabbas ecotype under control condition and the lowest mean daily germination, germination percentage and germination rate was obtained in Arak ecotype under 12 ds/m salinity stress condition, so Bandarabbas ecotype can be introduced as the most tolerant and Arak and Ardabilekalibar ecotypes can be introduced as sensitive ecotypes of fennel to salinity stress.