نقد اخلاقي قاعده بنيادين اقتصادِ نظام بازار

از بدو ختمِ جنگ تحميلي و آغاز دوران سازندگي، اقتصاد ايران حركتي پرشتاب براي تحقق اقتصاد نظام بازار آغاز كرد. اما هر نظام اقتصادي پيش از تحقق، بايد مورد نقد و ارزيابي تام و تمام عموم مردم قرار گيرد، تا چنانچه آن نظام اقتصادي نيكو و سازگار با سنت ها و ارزش هاي مقبول آن جامعه نباشد، هزينه‌هاي سنگيني از رهگذر تغيير نظام اقتصادي بر جامعه تحميل نشود. نظام اقتصادي جامعه بايد مورد اجماع نسبي اعضاي جامعه قرار گيرد و اين به معناي دمكراتيك بودن نظام اقتصادي است. يك نظام اقتصادي هرچند نيكو و كارا باشد اما اگر مورد اجماع نسبي اعضاي جامعه قرار نگيرد نه تنها نظام اقتصادي غير دمكراتيك و غير اخلاقي است كه تحقق آن نيز امكان ناپذير است. از چشم‌اندازهاي متعددي مي‌توان به نقد و ارزيابي اقتصاد نظام بازار پرداخت، كه چشم‌انداز اخلاقي يكي از آن ها است. نقد اخلاقي قاعده ي بنيادين اقتصاد نظام بازار يكي از حلقه‌هاي مفقود نقد اقتصاد نظام بازار است كه تا به حال به آن پرداخته نشده است. در اين مقاله تلاش خواهيم كرد براي غناي تئوريك الگوي اسلامي-ايراني پيشرفت در حوزه ي اقتصاد به نقد اخلاقي قاعده ي بنيادين اقتصاد نظام بازار بپردازيم. استدلال خواهيم كرد كه نظام اقتصاد بازار، نظام اقتصادي غير-اخلاقي است و از اين رو براي تحقق الگوي اسلامي-ايراني پيشرفت بايد نظام اقتصادي ديگري براي اقتصاد ايران تأسيس كنيم، زيرا قاعده ي بنيادين نظام اقتصاد بازار، غير اخلاقي است و لذا اقتصاد نظام بازار يك نظام غير اخلاقي است. پس براي تحقق الگوي پيشرفت اسلامي نخستين گام، توبه از نظام اقتصاد بازار است.