تنش‌هاي سياسي-نظامي-قومي، عاملي بازدارنده در توسعه و پيشرفت؛ مطالعه موردي روابط سربداران با اقوامِ همجوار

درگيري ها و تنش هاي‌ سال هاي اخير در ميان اقوام گوناگون ايران، نگراني هاي خاصي را در‌ ميان‌ ساكنان مناطق به وجود آورده و مسأله را قابل تأمل نموده است. در گذشته بيشتر برخوردها،‌ در‌ ميان حاكميت هاي محلي و طايفه‌اي به وجود مي‌آمد، لكن امروزه در قالب انتقام جويي‌هاي‌ فردي،‌ با‌ ياري و پشتوانه طايفه‌اي حاصل مي‌شود. بنابراين،‌ اين‌ مسائل‌ اجتماعي كه مي‌تواند يكي از مهم ترين مسائل اجتماعي كشور در سند پيشرفت تلقي گردد، در قالب يك تجربه تاريخي (روابط سربداران با ساير اقوام محلي) و ثمره آن در اين مقاله مورد‌ ارزيابي‌ قرار مي‌گيرد. بر اين اساس با زوال و فروپاشي حكومت ايلخانان پس از مرگ ابوسعيد ايلخاني در 736ق. در گوشه و كنار ايران، اقوام محلي گوناگوني مدعي قدرت شدند كه بيشتر زائيده دوره پر آشوب اواخر حكومت مغولان بودند. خراسانِ بزرگ، محل شكل¬گيري حكومت¬هاي محليِ سربداران، طغاتيموريه، آل كرت و جاني قرباني ها بود كه بنا به دلايل و عوامل مختلف، درگيري هاي نظامي، تنش هاي سياسي با يكديگر داشتند. اين پژوهش بر آن است تا با تكيه بر روش توصيفي-تحليلي زواياي پنهان و آشكار مناسبات اين حكومت هاي محلي را بررسي و تحليل نمايد. يافته ها حاكي از آن است كه مهم ترين مسائل و دليل ايجاد روابط خصمانه شامل گسترش قلمرو و انگيزه مذهبي بوده است كه مي توان با بهره گيري از اين تجربه تاريخي، يكي از موضوعات مورد توجه در سند توسعه و پيشرفت را جلوگيريِ از ايجاد تنش هاي قومي بيان داشت.