بررسي واگويه هاي منظوم كودكان در خراسان جنوبي (بررسي چهار بازي منظوم)

دنياي كودك دنيايي لطيف و شاعرانه است. ادبيات جلوه بياني هنر است و جنبه ي عمومي آن كه در افسانه ها، لالايي ها و ترانه هاي كودكان تجلي مي كند، عناصر اصلي شعر كودك را در خود دارد و آن ؛ موسيقي، وزن، قافيه و شور و جنبشي است كه با روحيات كودكان متناسب است. اين پژوهش تلاشي درجهت معرّفي و بررسي واگويه هاي منظوم بازي هاي كودكان و بيان ارزش ها ي نهفته در اين بخش از ادبيّات عاميانه است. پژوهندگان در اين مقاله ضمن مطالعه ي كتابخانه اي و تحقيق ميداني، با شيوه توصيفي به تحليل ساختار و محتواي چهار شعرگونه از انواع بازي هاي منظوم كودكان پرداخته است. نتايج اين پژوهش حاكي از آن است كه اين واگويه هاي منظوم در بازي هاي كودكان خراسان جنوبي، سرشار از باورها و عناصر فرهنگ اصيل، كهن، ملّي و بومي است و ردّ پاي بسياري از آداب و سنن اجتماعي، اخلاقي، مذهبي و حتّي باورهاي باستاني و گاه اسطوره اي را مي توان در دل آن ها يافت. با توجّه به اين كه دراشعار عاميانه خصوصاً اشعار كودكان از صنايع بديعي و بياني كمتر استفاده شده و تأكيد آن بر موسيقي از طريق تكرارهاي واجي مختلف مي باشد، غالب ترانه هاي بازي، ساختاري منسجم، منظّم و آهنگين دارند و بيش ترين عامل موسيقايي آن، كاربرد توازن هاي واجي و تكرار واكه و همخوان است. تخيّلِ انعطاف پذير كودك، روح خلّاق و لطيف او را مي نماياند و بعضاً اسطوره هاي ملّي را نيز به كار مي گيرد؛ پس بايد نسبت به آن ها با چشمي بازتر و ديدي آگاهانه تر نگريست.