مطالعه و منشأ يابي عوامل موثر در تغيير كيفيت آب مخزن سد پانزده خرداد و بررسي راههاي جلوگيري از آن

سد مخزنی 15 خرداد در استان مركزی و در نزدیكی شهرستان دلیجان بر روی رودخانه قمررود به منظور مهار آبهای سطحی و تامین آب شرب شهرستان قم و مصارف كشاورزی پایین دست محل سد، احداث شده است. این سد از نوع سدخاكی غیر همگن با سرریز نیلوفری می باشد كه حجم كل مخزن 200 میلیون متر مكعب است.كارهای مطالعاتی سد در سال 1366 آغاز و در اواسط سال 1373 عملیات اجرایی آن خاتمه یافته است. بطور كلی هدف اصلی از این مطالعات در درجه اول تعیین عوامل شور كننده آب مخزن سد بوده كه به منظور سهولت در مطالعات این بخش از كار به دو قسمت زیر تفكیك و بررسی عوامل در این دو ناحیه تقسیم گردید.الف) مطالعه منابع شوركننده آب مخزن در حوضه آبریز.ب)مطالعه منابع شوركننده آب در داخل مخزن سد. بخش دیگر مطالعات مربوط به لایه بندی آب مخزن سد بوده است. اصولا با احداث سد علی الخصوص بر روی رودخانه های لب شور و ذخیره نمودن آب در دریاچه پشت این سدها، پدیده لایه بندی حرارتی و شوری كه نتیجه شرایط آب و هوایی و خصوصیات جریانهای ورودی به مخزن سد 15 خرداد وجود این پدیده را در آن اثبات نموده است. با انجام كلیه مطالعات و بررسی های فوق و در نهایت با مشخص شدن مناطقی كه بیشترین سهم را در شور نمودن قمرود و آب مخزن 15خرداد دارند راهكارهای مختلف از جمله احداث بندهای انحرافی ، دیواره ناتراوا، یا استفاده از كانالهای انتقال آب شو جهت جلوگیری از ورود آنها به مخزن و حوضچه های تبخیر ارائه شده است همچنین در خصوص بهره برداری بهینه از آب در مدت تقریبا 8 ماه از سال كه پدیده لایه بندی در آب مخزن سد اتفاق می افتد، منحنی فرمان برای برداشت بهترین كیفیت آب سد تهیه و ارائه گردیده است.