پيوند وحي الهي و عقل بشري در سيره امام رضا(ع)؛ بنيان جهان شهر معنوي

دوران امامت امام رضا عليه السلام به يك اعتبار مصادف شده بود با تلاقي علوم بشري(خصوصاً علوم عقلي) به عنوان ثمره‌ي عقل بشري آن زمان و دين به عنوان ثمره‌ي وحي الهي. و نيز ازآنجا كه دو عنصر دين و عقل به عنوان دو شاخصه‌ي مهم تمدن اسلامي و زيربناي جهان‌شهر معنوي اسلامي به‌شمار مي‌رود تبيين رابطه‌ي يافته‌هاي عقل و داده‌هاي وحي در جامعه‌ي اسلامي به صورت يكي از دغدغه‌هاي اساسي اين امام همام بود. باتوجه به اين كه امام رضا عليه السلام در سه سال آخر عمر شريفشان در جايگاه ولايت عهدي قرار گرفته بودند. امكان كم نظيري براي ايشان فراهم شده بود تا بتوانند نوع رابطه‌ي وحي الهي و عقل بشري را تبيين كنند. بررسي گفتار و سيره‌ي امام رضا عليه السلام گوياي اين است كه ايشان براي نيل به اين هدف از چهار راه كار اساسي بهره جستند، يكم: تبيين جايگاه عقل در دين اسلام، دوم: تبيين چرايي و فلسفه‌ي احكام، سوم: تشكيل مجالس مناظرات علمي و چهارم: استقبال از پرسشگري و تلاش براي جهت دهي به پرسشگري. بدين جهت اين نوشتار درصدد تبيين سيره و سخنان امام رضا عليه السلام در جهت تبيين نوع نگاه اسلام به دو مقوله‌ي دين و عقل و تبيين راه‌كارهاي ايشان براي تحقق عملي پيوند ميان اين دو عنصر مهم تمدن اسلامي است.