سيستم مراقبت از بيماري هاي با منشأ غذايي

چكيده مراقبت از بيماري هاي با منشأ غذايي اساس توانايي ما را در شناخت و رديابي معمول اين بيماري ها تشكيل مي دهد. بيماري هاي با منشأ غذايي نياز به شناسايي سريع و رديابي منشأشان دارند چون باعث ابتلاي تعداد زيادي از افراد و در بعضي موارد منجر به مرگ مي گردند. با هر مورد از بيماري با منشاً غذايي اطمينان مصرف كننده به سالم بودن غذا به شدت آسيب مي بيند. مراقبت سريع و مؤثر امكان مداخلات بهداشت عمومي خاص و مناسب را جهت جلوگيري از بيماري فراهم مي كند و مي تواند طغيان هاي بالقوه بيماري را نشان دهد و در نتيجه شاخص هاي كنترل بيماري را از قبل به اجرا گذاشت. مراقبت به جمع آوري منظم، مقايسه، تحليل و انتشار اطلاعات اپيدميولوژيك به منظور برنامه ريزي، اجرا و ارزيابي برنامه هاي كنترل بيماري گفته مي شود. اهداف مراقبت از بيماري هاي با منشأ غذايي عبارتند از: 1) تعيين دامنه مشكلات ناشي از بيماري هاي با منشأ غذايي و پايش نوسانات آنها، 2) شناسايي طغيان هاي بيماري با منشأ غذايي در مراحل اوليه به منظور اقدام درماني به موقع، 3) تعيين اينكه تا چه اندازه غذا بعنوان يك راه انتقال براي عوامل بيماري زا نقش دارد و شناسايي غذاهاي با خطر بالا، توليد نامناسب غذا و دستكاري هاي غذا از مزرعه تا سفره، 4) تعيين عوامل خطر بيماري در جمعيت هاي حساس، 5) ارزيابي كارائي برنامه هاي كنترل بيماري جهت ارتقاي امنيت غذايي، 6) ارائه اطلاعات جهت تدوين سياست هاي بهداشتي در رابطه با بيماري هاي با منشأ غذايي. به منظور رسيدن به اهداف فوق، روش هاي مراقبت مختلفي ممكن است بكار گرفته شود كه مي توان به روش هاي 1) اگاهي رساني بيماري هاي با منشأ غذايي، 2) مراقبت آزمايشگاهي بيماري هاي با منشا غذايي 3) تحقيق طغيان بيماري هاي با منشأ غذايي 4) مراقبت ميكروبيولوژيكي غذا و 5) مراقبت ميكروبيولوژيكي غذاي حيوانات اشاره نمود. داده ها براي هر نوع سيستم مراقبت را مي توان به دو روش غيرفعال و فعال جمع آوري نمود. در سيستم مراقبت غيرفعال، داده ها بطور معمول بوسيله مراكز تعيين شده جمع آوري مي شوند. مشكل مربوط به سيستم مراقبت غيرفعال اين است كه داده هاي جمع آوري شده ساده و احتمالاً ناكامل هستند. گزارشات آزمايشگاهي بيماري هاي با منشأ غذايي و مراكز درماني گزارش دهنده مبتلايان به بيماري مثال هايي از اين نوع جمع آوري داده ها براي مراقبت غيرفعال مي-باشند. در سيستم مراقبت فعال، نحوه و قالب جمع آوري داده ها تعريف و ايجاد مي گردد. داده هاي جمع آوري شده براي سيستم مراقبت فعال به نيروي انساني، پول و مواد نياز دارد و با اين هزينه ها، كيفيت داده ها نسبت به مراقبت غيرفعال بالاتر است. مثالي براي سيستم مراقبت فعال بيماري هاي با منشأ غذايي شبكه FoodNet مي باشد كه در آن كاركنان بهداشت عمومي به طور منظم با آزمايشگاه ها تماس مي گيرند تا موارد جديد بيماري هاي با منشا غذايي را شناسايي نمايند. مراقبت فعال در FoodNet بر روي افرادي كه مبتلا به اسهال هستند متمركز مي گردد چون بيشتر عفونت هاي با منشأ غذايي باعث ايجاد اسهال مي-گردند. جنبه ديگر سيستم مراقبت، تعريف بيماري مي باشد. تعريف بيماري قلب يك سيستم مراقبت است. تعريف بيماري بايستي شامل عوامل باليني، بيولوژيك، آزمايشگاهي و اپيدميولوژيك (زمان، مكان و شخص) باشد. داده هاي بدست آمده با استفاده از برنامه هاي مراقبت مبتني بر كامپيوتر جمع آوري و اعتبارسنجي مي گردد و داده هاي ناهمگن شناسايي و مجدداً اعتبار سنجي مي گردند. تحليل مداوم داده هاي مراقبت براي شناسايي تغييرات در الگوي بيماري ها، پايش نوسانات، و ارزيابي كارايي برنامه هاي كنترل بيماري بسيار مهم است. يكي از مهمترين وظايف يك سيستم مراقبت انتشار به موقع نتابج بدست آمده از داده هاي آناليز شده است. در نهايت رديابي غذاي آلوده از طغيان هاي بعدي بيماري جلوگيري مي نمايد.