مقايسه اثر عصاره هيدروالكلي گياه دارويي گزنه (Urtica dioica L.) و شاهي ( Lepidium sativum ) بر تغييرات كلسترول و تري گليسريد سرمي در موش صحرايي ديابتي شده با آلوكسان

ديابت يك ناهنجاري متابوليكي است كه با هيپرگليسمي ناشي از نقص در ترشح انسولين، عمل انسولين و يا هر دو مشخص مي گردد. بهبود الگوي ليپيدي و قند خون در پيشگيري از عوارض بعدي ديابت داراي اهميت است. با توجه به تمايل مردم براي مصرف داروهاي گياهي، پژوهش حاضر با هدف تعيين اثر عصارهي هيدروالكلي گزنه و برگ شاهي بر الگوي قند خون و پروفايل ليپيدي انجام پذيرفت. در اين تحقيق با استفاده از آلوكسـان منوهيدرات، شرايطي مشابه با ديابت نوع اول به صورت آزمايشگاهي در رت¬ها ايجاد شد. سپس تأثير عصاره هاي هيدروالكلي گزنـه و شاهي بر فاكتورهاي بيوشيميايي نظير قند خون، كلسترول و تري گليسريد مورد بـررسي و مقايسه قرار گرفت. به اين منظور از 40 رت نـر بالغ در محدوده 250-200 گرم در 5 گروه هشت تايي استفاده شد كه شامل گروه اول (كنترل غير ديابتي)، گروه دوم (كنترل ديابتي)، كه در طي 6 روز به¬صورت يك روز در ميان آلوكسان منوهيدرات را با دوز mg̷kg 120 دريافت كردند، گروه سوم ديابتي تيمار شده با عصاره هيدروالكلي برگ شاهي، گروه چهارم ديابتي تيمار شده با عصاره هيدروالكلي گزنه و گروه پنجم ديابتي تيمار شده با عصاره هيدروالكلي هر دو گياه كه از هر كدام mg/kg150 با حجم كلي mg/kg 300 به روش داخل صفاقي و به مدت 10 روز به-صورت يك روز در ميان دريافت كردند. سپس خون¬گيري از قلب موش¬ها انجام شد و آزمايشات و محاسبات مربوطه براي تعيين ميزان قند خون، كلسترول و تري¬گليسريد صورت پذيرفت. نتايج نشان داد كه عصاره هيدروالكلي گزنه و برگ شاهي تاثير معني¬داري (0/05 P) بر كاهش قندخون، كلسترول و تري گليسريد داشته است. از طرفي تاثير عصاره هيدروالكلي گزنه بيشتر از عصاره هيدروالكلي برگ شاهي بود و تركيب دو عصاره تاثير بيشتري نسبت به عصاره ها به صورت منفرد داشت. گياه درماني روشي است در طب سنتي كه در آن، بعد از معاينات پزشكي، آزمايشات باليني و تشخيص لازم، از عناصر گيـاهي با توجه به مواد موثره و خواص درماني آنها، جهت رفع علايم بيماري موثر واقع مي شود. به نظر مي رسد استفاده از تركيب عصاره هيدروالكلي گياهان دارويي مانند گزنـه و شاهـي در افراد ديابتي مي تواند بدون عوارض جانبي د ر كاهش قنـد خـون و ليپيد توصيه گردد